ژنیکوماستی: علل علائم و درمان ژنیکوماستی
درمان ژنیکوماستی
برای درمان ژنیکوماستی می توان از روش های مختلف پزشکی، خانگی یا سنتی کمک گرفت. بیماری ژنیکوماستی یا بزرگ شدن سینه ها در مردان که به دلیل تغییرات هورمونی ایجاد می شود؛ می تواند باعث کاهش اعتماد به نفس فرد شود و به همین دلیل، شناخت روش های درمان آن اهمیت زیادی دارد.
در این مقاله از پزشک آشنا می خواهیم درباره درمان ژنیکوماستی صحبت کنیم. افراد بسیاری از ژنیکوماستی رنج می برند و شاید قطعی ترین گزینه برای درمان این عارضه عمل جراحی باشد. اما روش های بسیاری برای درمان آن وجود دارد.
ژنیکوماستی چیست؟
به بزرگی بافت سینه در آقایان ژنیکوماستی می گویند که به دلیل مشکلات هورمونی و تغییر میزان استروژن و تستوسترون ایجاد می شود. ابتلا به این بیماری معمولا در هر سنی ممکن است؛ اما این عارضه معمولا در نوجوانان دیده می شود و می تواند فقط در یک سینه یا در هر دو سینه (به میزان یکسان یا متفاوت) ایجاد شود.
ژنیکوماستی مردان
ژنیکوماستی مردان اختلالی است که در آقایان و پسران دیده می شود که در آن، سینه ها بیش از حد رشد می کنند. ممکن است رشد سینه ها ناهموار باشد و یک سینه یا هر دو درگیر شوند. این مشکل معمولا در دوران بلوغ و به علت تغییرات هورمونی ایجاد می شود؛ اما گاهی ممکن است نوزادان یا افراد مسن هم به آن مبتلا شوند.
ژنیکوماستی در زنان
با وجودی که ژنیکوماستی در زنان شایع نیست؛ اما ممکن است برخی زنان به آن مبتلا شوند. این بیماری در زنان به دلیل تغییر در میزان هورمون های استروژن و تستوسترون ایجاد می شود و معمولا در بافت سینه زنان جوان با میانگین سنی ۳۲ سال اتفاق می افتد. اما اساسا ژنیکوماستی، بزرگ شدن غیر طبیعی سینه مردانه است.
ژنیکوماستی در بدنسازی
ابتلا به مشکل ژنیکوماستی می تواند در مردان با گروه های سنی مختلف و شرایط متفاوت اتفاق بیفتد؛ اما مردان بدنساز یکی از رایج ترین کاندیداها برای ابتلا به این مشکل هستند. ارتباط نزدیکی بین بدنسازان و ژنیکوماستی وجود دارد و احتمال ابتلا این افراد به این بیماری به دلیل سبک زندگی آنها، بسیار زیاد است.
ژنیکوماستی در بدنسازی به وضعیتی گفته می شود که در آن، مردان بدنساز به دلیل عدم تعادل هورمون ها در اثر مصرف داروهای هورمونی برای عضله سازی در بدن با رشد بیش از حد بافت سینه مواجه می شوند. ابتلا به این مشکل، بدنسازان را کمی نگران می کند؛ زیرا در این ورزش توجه به حفظ ظاهر و زیبایی بدن بسیار مهم است.
گزینه های درمانی مناسب برای ژنیکوماستی در بدنسازی، مواردی چون تغییر در سبک زندگی مانند قطع مصرف استروئیدهای آنابولیک و روش های جراحی مثل لیپوساکشن یا برداشتن غده و جراحی برای برداشتن بافت اضافی سینه را شامل می شود. با این حال، درمان بزرگی سینه در بدنسازان به عوامل مختلفی مثل شدت بیماری بستگی دارد.
علل ایجاد ژنیکوماستی
بسیاری از ویژگی های جنسیتی در زنان و مردان، توسط هورمون های تستوسترون و استروژن تعیین و کنترل می شوند. وظیفه تستوسترون، کنترل کردن ویژگی های مردانه مانند حجم عضلانی و رشد موهای صورت و بدن است. این در حالی است که وظیفه هورمون استروژن، کنترل کردن برخی از ویژگی های زنانه از جمله رشد سینه ها است.
بسیاری از افراد فکر می کنند که استروژن یکی از هورمون های کاملا زنانه است و در بدن مردان اصلا وجود ندارد؛ در حالی که این هورمون در بدن مردان نیز وجود دارد و به مقدار کمی ترشح می شود. بالا بودن بیش از حد نسبت استروژن به تستوسترون در مردان باعث رشد و بزرگ شدن سینه ها یا به اصطلاح ژنیکوماستی می شود.
مصرف بعضی از داروها نیز می تواند باعث ژنیکوماستی شوند که مواردی مثل داروهای آنتی آندروژن که برای درمان بزرگی یا سرطان پروستات استفاده می شوند، داروهای استروئیدی، داروهای ایدز، داروهای ضد اضطراب مانند والیوم یا دیازپام، داروهای ضد افسردگی، آنتی بیوتیک ها و داروهای شیمی درمانی سرطان را شامل می شوند.
ابتلا به برخی از بیماری ها مانند سیروز کبدی، تومورهای سرطانی، پرکاری تیروئید و سوء تغذیه نیز می تواند باعث ایجاد اختلالات هورمونی و در نتیجه بروز ژنیکوماستی شوند. گاهی اوقات نیز ژنیکوماستی می تواند به علت مصرف برخی از داروها و یا روغن های گیاهی مانند روغن رازیانه یا اسطوخودوس در افراد ایجاد شود.
انواع روش های درمان ژنیکوماستی
جراحی: درمان ژنیکوماستی با جراحی، بهترین گزینه در مواردی است که افتادگی سینه برای بیمار اذیت کننده است. در درمان ژنیکوماستی با این روش، توده زیر سینه و چربی های اطراف آن را بر می دارند و پوست اضافی سینه را لیفت می کنند تا سینه ها حالت طبیعی پیدا کنند. این کار باید توسط یک جراح حرفه ای انجام شود.
ورزش: ورزش می تواند گزینه خوبی برای درمان ژنیکوماستی و کاهش بافت سینه در مردان باشد. انجام ورزش هایی مثل دویدن، شنا، دوچرخه سواری و طناب زدن، تمرینات ورزشی سخت کاردیو، حرکات بدنسازی و تمرینات عضله سینه با بالا بردن میزان تستوسترون می تواند از رشد بافت سینه در مبتلایان به ژنیکوماستی جلوگیری کند.
دارو: میزان تاثیرگذاری دارو برای درمان ژنیکوماستی تا حد زیادی به وضعیت جسمی بیمار بستگی دارد. مصرف دارو در افرادی که میزان تستوسترون پایین تری دارند؛ برای درمان ژنیکوماستی تاثیرگذار است. ولی در سنین بزرگسالی، در مردانی که میزان هورمون های مردانه آنها در حالت طبیعی است؛ این تاثیرگذاری کمتر می شود.
طب سنتی: درمان ژنیکوماستی با طب سنتی وقتی ممکن است که رشد بافت سینه به علت چاقی باشد یا در سنین پایین بروز کند که بتوان آن را با طب سنتی درمان کرد. در درمان ژنیکوماستی با این روش، داروهای گیاهی چربی سوز تجویز می شوند که بیمار برای تعادل متابولیسم باید ۳ وعده غذای اصلی و دو میان وعده داشته باشد.
درمان خانگی ژنیکوماستی
درمان خانگی ژنیکوماستی زمانی اثر دارد که بیماری در مراحل اولیه باشد. برخی روش های درمان خانگی ژنیکوماستی مواردی چون استفاده از داروهای گیاهی و مواد خوراکی، حذف غذاهای مضر مثل قرص های پروتئین دار، کاهش مصرف سویا و تخم مرغ و نوشیدنی‌های الکلی، کمپرس سرد برای انقباض عصب و حمام نمکی را شامل می شود.
استفاده از داروهای گیاهی نیز به درمان ژنیکوماستی مردان کمک می کند. یکی از بهترین داروهای گیاهی، استفاده از چای سبز است که به علت داشتن آنتی اکسیدان، باعث چربی سوزی و سم زدایی بدن می شود. مصرف روزانه ۴ تا ۵ فنجان چای سبز با زنجبیل به چربی سوزی کمک می کند و باعث درمان بزرگی سینه در مردان می شود.
یکی دیگر از گزینه های درمان ژنیکوماستی با داروی گیاهی، استفاده از دمنوش زنجبیل است. مصرف این دمنوش، تاثیری روی کاهش یا افزایش ترشح هورمون استروژن یا تستوسترون در بدن ندارد؛ اما با افزایش چربی سوزی، متابولیسم بدن را افزایش می دهد و با استفاده از رژیم غذایی می تواند باعث کاهش سایز سینه در مردان شود.
دانه کتان سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ است که میزان هورمون تستوسترون را در بدن افزایش می دهد و باعث کاهش سایز سینه در مردان می شود. شما می توانید دانه کتان را چرخ کنید و روزانه ترکیب یک قاشق از آن با یک لیوان آب گرم را میل کنید. روغن بذر کتان هم می تواند انتخاب خوبی برای درمان ژنیکوماستی محسوب شود.
قرص برای درمان ژنیکوماستی
اگر ژنیکوماستی شدید باشد و با روش های خانگی درمان نشود، احتمالا پزشک قرص برای درمان ژنیکوماستی تجویز می کند. یکی از اصلی ترین داروهای ژنیکوماستی تاموکسیفن است. معمولا این دارو برای درمان سرطان سینه هورمون مثبت تجویز می شود. در این سرطان، سلول ها سرطانی برای رشد به استروژن یا پروژسترون نیاز دارند.
تاموکسیفن به عنوان یک داروی هورمونی با مسدود کردن میزان فعالیت استروژن در سینه ها بر روی ژنیکوماستی تاثیر می گذارد. دوز مصرفی آن به سن بیمار و شدت بیماری بستگی دارد و معمولا برای نوجوانان این دارو تجویز نمی شود. اگر چند ماه پس از مصرف دارو، اندازه سینه تغییر نکند، احتمالا به عمل جراحی نیاز باشد.
درمان ژنیکوماستی با ورزش
از آنجایی که ژنیکوماستی یک نوع عارضه هورمونی است؛ عموما به رژیم غذایی و ورزش پاسخ خوبی نمی دهد. پس برای درمان قطعی آن بهتر است؛ به پزشک متخصص مراجعه شود. بسیاری از جراحان جهان، تنها راه درمان این بیماری را جراحی سینه می دانند و این شامل کسانی است که بعد از ورزش و رژیم دوباره مجبور به عمل شده اند.
ورزش و رژیم تنها برای مردانی موثر است که بیش از حد اضافه وزن دارند. اما زمانی که ظاهر پستان غیر طبیعی بزرگ باشد؛ در این صورت، ورزش و رژیم به تنهایی نمی تواند جوابگو باشد. برای درمان ژنیکوماستی با ورزش، روش های مختلفی وجود دارد؛ اما بهترین حرکات ورزشی این است که تنها با تمرکز در یک نقطه ورزش نکنید.
بهتر است ورزش هایی انتخاب شوند که تمام قسمت های اصلی بدن را فعال نگه می دارند. ورزش های هوازی هم می توانند موثر باشند. ورزش هایی همچون شنا، دوچرخه سواری، پیاده روی و دویدن و فعالیت هایی همانند تمرین با دستگاه الپتیکال، شنا و اسکی که به تقویت ماهیچه های قفسه سینه کمک می کنند، می توانند مفید باشند.
سخن پایانی
در این مقاله از پزشک آشنا، درباره درمان ژنیکوماستی صحبت کردیم. بزرگ شدن سینه در مردان، عارضه ای است که ممکن است بسیاری از افراد به آن مبتلا شوند. در بسیاری از مواقع، این عارضه نیازی به درمان ندارد؛ اما در شرایطی که این بیماری خود به خود درمان نشود؛ باید به فکر روش های درمان بود.
