راهکارهایی برای افزایش تستوسترون و درمان کمبود تستوسترون
افزایش تستوسترون
علائم کمبود تستوسترون در بدن کدامند؟ تستوسترون چه تاثیری در قدرت باروری مردان و زنان می گذارد؟ برای افزایش تستوسترون بدن چه اقداماتی می توان انجام داد؟ موثرترین روش های درمانی برای کمبود تستوسترون چیست؟ آمپول تستوسترون واقعا موثر است؟ با رسانه ایینترنتی پزشک آشنا همراه شوید، تا با کامل ترین و دقیق ترین اطلاعات در مورد نقش هورمون تستوسترون در بدن زنان و مردان، عوارض ناشی از کمبود آن، انواع روش های استفاده از مکمل تستوسترون و بهترین روش های درمانی جایگزین مکمل تستوسترون بدست آورید.
راهکارهایی برای افزایش تستوسترون
اگر در خون فرد سطح تستوسترون پایین است و علائم آن روی زندگی رومزه فرد سایه افکنده است پزشک برای افزایش تستوسترون استفاده از مکمل های تستوسترون را توصیه می کند. البته هر کسی با سطح تستوسترون پایین مورد درمان قرار نمی گیرد، چرا که مدیریت سندرم پایین بودن تستوسترون بسیار بحث برانگیز است.
ابتدا فرد باید با یک متخصص درباره خطرات و مزایای درمان کمبود تستوسترون مشورت نماید. باید در این زمینه به یک متخصص اورولوژی یا متخصص غدد و به پزشکی که مشکلات مربوط به هومون را درمان می نماید مراجعه نمود.
البته قبل از شروع استفاده از تستوسترون برای افزایش تستوسترون بیمار باید بداند که این یک درمان مادام العمر است، زیرا مکمل تستوسترون منجر به کاهش میزان تستوسترون خواهد شد که به صورت طبیعی در بدن تولید می شود.
نقش هورمون تستوسترون در بدن
تستوسترون یک هورمون مردانه است، اما زنان هم باید میزان مناسبی از این هورمون را داشته باشند. تستوسترون در بدن زنان مسئول تولید سلول های جدید خون و حفظ میل جنسی بوده، همچنین در هورمون های محرک فولیکول که بر باوری زنان تاثیر دارند، دخیل است. نقش هورمون تستوسترون عبارت است از:
- میزان باروری
- نیروی جنسی
- توده عضلانی و توزیع چربی
- تولید گلبول های قرمز خون.
- نقش هورمون تستوسترون در بدن زنان.
کمبود تستوسترون در بدن زنان
تحقیقات اثبات کرده که کمبود تستوسترون در بدن زنان با بی اختیاری ادرار ارتباط نزدیکی دارد. تخمدان زنان علاوه بر استروژن، تستوسترون هم تولید می کند. این هورمون ها باید در سطح متعادلی باشند، تا بدن سالم و تندرست باشد.اما متاسفانه چون تستوسترون به عنوان یک هورمون مردانه شناخته می شود.
به کمبود آن در بدن زنان اهمیت زیادی داده نمی شود. در زیر علائم و نشانه های کمبود تستوسترون در بدن زنان را ذکر نمودیم. ولی هیچ کدام از این نشانه ها به تنهایی برای تشخیص سندروم کاهش تستوسترون کافی نمی باشند.
- افزایش وزن
- خستگی واژینال
- خشکی واژینال
- چرخه نامنظم قاعدگی
- ضعف میل جنسی
- اختلال در خواب
- مشکلات باروری
- ضعف و ناتوانی
- تحلیل عضلات
- رخوت و ضعف عضلانی.
تشخیص و درمان تستوسترون پایین در بدن زنان
اگر فکر می کنید که ممکن است عدم تعادل هورمونی داشته باشید، یا اینکه سطح تستوسترون بدنتان پایین باشد، باید با مراجعه به پزشک متخصص در این مورد مطمئن شوید. از آنجایی که نشانه های پیوند خورده با کمبود تستوسترون در بدن بسیار رایج است.
پزشک علاوه بر غده هیپوفیز یا تخمدان زنان ها، موارد دیگری مانند افسردگی، اضطراب، استرس های مزمن، مشکلات تیروئیدی و گذر به یائسگی را هم مورد بررسی قرار می دهد. یائسگی موجب افت استروژن و تستوسترون در بدن زنان می شود.
علائم کمبود تستوسترون در بدن مردان
دقت کنید، هیچ کدام از این نشانه ها به تنهایی برای تشخیص سندروم کاهش تستوسترون کافی نمی باشد. پس باید به متخصص مراجعه نمایید و سپس برای افزایش تستوسترون اقدامات لازم را انجام دهید.
- کاهش میل جنسی
- مشکل در نعوظ یا حفظ آن
- کاهش در نعوظ صبحگاهی
- افزایش وزن
- آهسته شدن رشد ریش ها
- از بین رفتن موهای صورت و زیر بغل
- افسردگی
- اختلالات خواب
- بی خوابی
- ضعف و ناتوانی
- کاهش فعالیت بدنی
- از دست دادن و تحلیل ماهیچه ها
- مشکل در تمرکز یا تصمیم گیری
- از دست دادن تراکم استخوانی
- تغییرات نامطلوب در مشخصات کلسترول
- عضلات کم تر
- بیضه های کوچکتر و نرم تر
- سینه هایی بزرگتر.
سطح پایین تستوسترون روی استخوان ها تاثیر می گذارد.
شاید تصور شود بیماری های نظیر پوکی استخوان یا استخوان های شکننده بیماری های خاص زنان است اما مردان نیز ممکن است به این بیماری دچار شوند. سطح پایین تستسترون علت شایع آن است. هنگامی سطح تستسترون کاهش می یابد استخوان ها نازک تر و ضعیف تر شده و بیشتر در معرض شکنندگی قرار می گیرد.
تاثیر کمبود تستوسترون بر رابطه جنسی و ناباروری
کاهش سطح تستسترون همیشه با رابطه جنسی تداخل ایجاد نمی کند اما ممکن است باعث گردد ذهن و بدن سخت تر به اوج لذت جنسی برسد. با کاهش تستوسترون در برخی مردان میل جنسی کاهش می یابد. برخی دیگر به طور کامل علاقه خود را به داشتن رابطه جنسی از دست می دهند.
سطح پایین تستوسترون همچنین باعث می گردد نعوظ سخت تر ایجاد شود و زود از بین رود. تستوسترون به بدن مرد در جهت ساخت اسپرم یاری می رساند. هنگامی که سطح این هورمون پایین است تعداد اسپرم ها کم می شود. بدون اسپرم کافی مرد قادر نیست پدر شود.
کمبود تستوسترون و عدم تمرکز
برخی مردان با مشکلاتی نظیر تحریک پذیری یا سایر تغییرات در حالات خود یا با عدم تمرکز و انرژی کم روبه رو می شوند. این علائم ممکن است به سادگی به دلایل مربوط به بیماری مانند کم خونی، افسردگی، اختلال خواب یا بیماری های مزمن رخ دهد.
تشخیص و درمان تستوسترون پایین در بدن مردان
معمولا کمبود تستوسترون در مردان از طریق آزمایش خون که صبح بین ساعات ۷ تا ۱۱ انجام می شود مورد بررسی قرار می گیرد. زیرا هنگام صبح سطح این هورمون بالاست. سطح نرمال تستوسترون در بدن مردان بین ۳۰۰ تا ۱۰۰۰ نانوگرم بر دسی لیتر می باشد.
تشخیص بالینی کاهش تستوسترون می تواند چالش برانگیز باشد. زیرا پزشکان اغلب با موقعیت هایی روبرو می شوند که با وجود علائم و نشانه ها، نتایج آزمایشگاهی بی نتیجه هستند. به همین خاطر پزشک قبل از اینکه نظر قطعی خود را درباره کمبود تستوسترون دهد ممکن است دوباره انجام این آزمایش را تجویز کند. علل کاهش سطح تستوسترون
- افزایش سن
- دیابت نوع دوم
- بیماری های کبد و کلیه
- COPD
- مشکلات غذه هیپوفیز
- آسیب به بیضه ها
- پرتو درمانی، شیمی درمانی و داروهای استروییدی.
اصلی ترین عوامل کاهش تستوسترون
مشکلات مربوط به غده هیپوفیز یا تخمدان یا غدد کلیوی و سطوح کاهنده هورمون در نتیجه یائسگی یا بالا رفتن سن دو عامل اصلی برای کاهش تستوسترون در بدن هستند. هنگامی که یک علت خاص برای کاهش تستوسترون قابل شناسایی باشد، می توان درمان را در این زمینه متمرکز کرد.
به عنوان مثال، در صورت ترشح بیش از حد هورمون ها، توسط هیپوفیز ممکن است از دارو یا جراحی به عنوان اصلاح مشکل کمک گرفت. اما زمانی که علت مشخصی، قابل شناسایی نیست، جایگزین تستوسترون شایع ترین گزینه درمانی است.
آیا باید آزمایش تستوسترون داد؟
اگر فرد با مشکلات زیر رو به رو گردد، ارولوژیست دستور به آزمایش تستوسترون به منظور برسی سطح تستسترون بدن می دهد:
- اختلال نعوظ
- سطح پایین میل جنسی
- شمار اندک اسپرم ها
- کاهش قد، از دست دادن موهای بدن و کاهش اندازه ماهیچه ها.
تجویز و مصرف تستوسترون
اگر فرد به درمان نیاز داشته باشد پزشک ممکن است تستوسترون تجویز نماید تا باعث افزایش تستوسترون در بدن شود. برخی مطالعات بیان می دارد این امر ماهیچه ها را تقویت و از استخوان ها محافظت می نماید و میل جنسی را افزایش می دهد.
البته اثر آن از هر فردی به فرد دیگر متفاوت است. در صورت لزوم برای انتخاب محصول به عنوان مکمل تستوسترون باید بین بیمار و پزشک مشورت هایی صورت بگیرد. ایمنی، اثر بخشی، تحمل بیمار، در دسترس بودن نوع دارو و هزینه از جمله عامل های موثر در این انتخاب هستند.
تزریق تستوسترون و ژل های تستوسترون به منظور افزایش تستوسترون
تستوسترون در اشکال گوناگون وجود دارد مانند آمپول تستوسترون ، ژل و قرص که روی لثه گذاشته می شود. تزریق آمپول تستوسترون گزینه ارزان تری است اما ممکن است دردناک باشد. بر اساس آن چه پزشک تجویز می نماید تزریق تستوسترون هر ۷ تا ۲۲ روز انجام می شود. و سطح تستوسترون بین این دوزها بالا پایین در نوسان است.
این داروها مستقیم روی پوست گذاشته می شود. هورمون تستوسترون از طریق پوست وارد بدن می شود و آهسته در خون آزاد می گردد. برچسب ها و ژل به صورت روزانه مورد استفاده قرار می گیرد بنابراین سطح تستوسترون در جای خود ثابت باقی می ماند.
اما جای این دارو ها ممکن است با خارش، سوزش و تاول همراه شود و زنان و کودکان نباید با آن قسمت که با ژل یا چسب تحت درمان است تماس حاصل کنند.
قرص های تستوسترون برای افزایش تستوسترون
کاهش تستوسترون بخشی از فرایند طبیعی افزایش سن است که گاهی از آن با نام اندروپوز یا یائسگی مردان یاد می شود. برای بسیاری مردان این امر باعث مشکلات عدیده یا بروز عوارض نمی شود. برخی افراد اما ممکن است به گر گرفتگی، تحریک پذیری، یا عدم علاقه به داشتن رابطه جنسی مبتلا شوند.
قرص های تستوسترون را هر ۱۲ ساعت روی لثه، بالای دندان ها قرار می دهند. قرص های ژل مانند، حل می شود و کم کم تسسترون را آزاد می کند. این دارو معمولاً مورد استفاده قرار نمی گیرد زیرا قرص ها طعم تلخی دارند و با مصرف آن ها دهان تحریک می شود و ممکن است لثه ها حساس شود یا سردرد بروز نماید.
خطرات درمان کمبود تستوسترون
خطرات و مزایای استفاده از تستوسترون به مدت طولانی مورد بررسی قرار نگرفته است زیرا مطالعات در این زمینه تکمیل هنوز نشده است. چنانچه فرد مبتلا به کمبود تستوسترون خواستار حفظ قدرت باروری خود است، باید از مکمل های تستوسترون استفاده نماید.
لازم است فرد ۳ تا ۶ ماه پس از شروع درمان، اثرات پاسخ و عوارض جانبی را ارزیابی نماید و بعد از آن به صورت سالانه. متاسفانه درمان کمبود تستوسترون با هدف افزایش تستوسترون با برخی اختلالات همراه است و در برخی افراد ممکن است عوارض زیر رخ دهد:
- ریزش مو
- بیش از حد شدن گلبول قرمز خون
- بزرگ شدن پروستات
- آکنه
- افزایش موی صورت در زنان
- بزرگ شدن کلیتوریس در زنان.
افزایش تستوسترون و بروز سرطان
برخی نگرانی ها وجود دارد که استفاده طولانی مدت از تستوسترون در مردان مسن تر باعث بروز سرطان پروستات می گردد. مردانی که از تستوسترون استفاده می نمایند باید به طور مرتب مورد معاینه قرار گیرند تا در صورت بروز سرطان، علائم اولیه سرطان پروستات سریع تر تشخیص داده شود.
این امر شامل همه مردان بالای ۵۰ سال، مردان بالای ۴۰ سال دارای سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان و همه مردان سیاه پوست است.
چه کسی نباید از درمان افزایش تستوسترون انجام دهند؟
افراد زیر اگر بعد از تشخیص پزشک، کمبود تستوسترون دارند نباید از مکمل های تستوسترون برای افزایش تستوسترون استفاده نمایند:
- سرطان پروستات
- سرطان سینه
- بیماری های قلبی کنترل نشده
- گلبول قرمز زیاد.
درمان های جایگزین برای افزایش تستوسترون
از آنجایی که استفاده از تستوسترون عوارض زیادی را به همراه داد، ممکن است پزشک از درمان های جایگزین و تغییر سبک زندگی برای درمان استفاده کند. درمان های جایگزین عبارتند از:
- سکس تراپی برای تقویت رابطه جنسی
- خواب کافی
- مصرف رژیم غذایی سالم
- استفاده از مکمل‌های دی هیدرواپیاندروسترون (DHEA)
تستوسترون در بدنسازی
یکی از موضوعاتی که بعد از شروع اولین جلسه بدنسازی ذهن آقایان را درگیر می کند، گرفتن حجم و رشد عضله است و این سوال به ذهنشان خطور می کند که چطور حجم عضله را بالا ببرم ؟ و به دنبال سریع ترین راه ها می گردند. بهتر است ابتدا به پزشک مراجعه نمایید و از سطح تستوسترون بدن مطلع شوید.
معمولا بدنسازان از استرهای مختلف تستوسترون مانند تستوسترون پروپیونیت و سوسپانسیون و… استفاده می کنند. تستوسترون با توجه به ویژگی های متابولیکی فرد به مدت دو تا سه هفته در بدن به صورت فعال باقی می ماند.
اما بدنسازان حرفه ای هفته ای یک بار آمپول تستوسترون تزریق می کنند. این دارو آندروژنی بهتر است همراه با آنابولیکی دیگر استفاده شود. این ترکیب باعث رشد سریع حجم و قدرت عضلانی ورزشکار می شود. این افزایش وزن سریع و قدرت بدنی با احتباس آب و املاح همراه می باشد.
سخن پایانی
در خصوص بحث کمبود تستوسترون و افزایش تستوسترون نظرات متعددی وجود دارد. در این مطلب در مورد نقش هورمون تستوسترون در بدن زنان و مردان، عوارض ناشی از کمبود آن و بهترین روش های درمانی اطلاعاتی را ارائه نمودیم.
تستوسترون یکی از معروف ترین هورمون هاست. این هورمون آدم را به یاد عضلات و مردانگی می اندازد. در واقع تستوسترون سوخت میل جنسی و سوخت تولید عضلات است البته این هورمون حالات فرد و قدرت استخوان ها را نیز تنظیم می نماید.
هنگامی که سطح این هورمون در مردان به زیر حد نرمال خود می رسد پزشک به منظور افزایش تستوسترون ، قرص تستوسترون ، آمپول تستسترون و ژل یا چسب هایی را برای درمان آن تجویز می نماید. اما درباره اینکه کدام افراد به درمان در این زمینه نیاز دارند هنوز سوالات و ابهاماتی مطرح است.
تحریریه پزشک آشنا
