مهم ترین علائم سرطان پروستات که لازم است هر مردی بداند!
علائم سرطان پروستات
آشنایی با علائم سرطان پروستات از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. زیرا سرطان پروستات بعد از سرطان پوست از شایع ترین انواع سرطان در بین مردان است. و ۸۰ درصد مردان بالای ۶۵ سال به این بیماری مبتلا می شوند. ولی خبر خوشحال کننده این است که اگر سرطان پروستات در مراحل اولیه تشخیص داده شود درمانش موفقیت آمیز خواهد بود. با توجه به اهمیت شناخت علائم سرطان پروستات رسانه اینترنتی پزشک آشنا در این مطلب به بررسی علت سرطان پروستات ، علائم پروستات و روش های درمان سرطان پروستات می پردازد.
علائم سرطان پروستات کدامند؟
معمولا سرطان پروستات بصورت آهسته رشد می کند و بیشتر محدود به محل خود یعنی غده پروستات می باشد و حتی ممکن است نیازی به درمان جدی نداشته باشد. ولی بعضی از انواع سرطان پروستات بسیار تهاجمی هستند و به سرعت در بدن تکثیر میابند. تشخیص زود هنگام علائم سرطان پروستات بسیار حائز اهمیت است.
زمانی که سرطان هنوز محدود به غده پروستات است شانس بیشتری برای درمان موفقیت آمیز وجود دارد. پس آزمایشات مرتب و به موقع را جدی بگیرید. سرطان پروستات گاهی هیچ علائم خاصی ندارد و ممکن است زمانی علائم سرطان پروستات ظاهر شوند که بیماری پیشرفت زیادی کرده است.
عموما علائم زیر در فرد مبتلا به سرطان پروستات وجود دارد. مردان در صورت مشاهده علائم زیر بلافاصله به یک متخصص خوب مراجعه نمایند. تا معاینات و بررسی های لازم انجام شود. و تشخیص داده شود دچار بزرگی غدده پروستات هستند یا مراحل اولیه سرطان پروستات را سپری می نمایند.
- جریان ضعیف ادرار یا اختلال در آن (قطع و وصل شدن ادرار)
- اضطرار ناگهانی در ادرار کردن
- تکرر ادرار (به خصوص به هنگام شب)
- مشکل در تخلیه مثانه به صورت کامل
- احساس درد یا سوزش به هنگام ادرار
- وجود خون در ادرار یا اسپرم
- درد در نواحی پشت ،کمرو لگن. دردی که به صورت دائمی است .
- کاهش وزن، تنگی نفس، احساس خستگی، تپش قلب،سرگیجه یا رنگ پریدگی ناشی از کم خونی.
- اختلال در نعوظ
- ناراحتی یا درد هنگام نشستن به دلیل بزرگ شدن پروستات.
چه عواملی خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش می دهند؟
همزمان با بالا رفتن سن خطر ابتلا به سرطان پروستات بیشتر می شود. نژاد نیز در بروز سرطان پروستات موثر است مردان سیاه پوست زمینه بیشتری برای ابتلا به سرطان پروستات و همینطور نوع پیشرفته آن دارند.
خطر ابتلا یه سرطان پروستات در صورت سابقه این بیماری در خانواده ابتلای پدر یا برادر و یا فامیل درجه ۲ بیشتر خواهد بود. تحقیقات ثابت کرده است. در افرادی که دارای ژن BRCA2 می باشند، احتمال بیشتری برای ابتلا به سرطان پروستات وجود دارد.
مردان دارای اضافه وزن در صورت ابتلا به سرطان پروستات احتمال بیشتری دارد که به مراحل پیشرفته برسد که متعاقبا مراحل درمان سخت تر خواهد بود. مصرف بیش از حد لبنیات، مواد پروتئینی و عمل جنسی خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش می دهند.
رژیم غذایی سالم و متعادل شامل سبزیجات، میوه جات و گوشت قرمز و پرچرب کم ، ژن موثر برای سرطان پروستات را در بدن کاهش یا حتی بی تاثیر می کند. ورزش هم توانایی کنترل این ژن و حتی خنثی کردنش را دارد.
بروز پروستات با افزایش سن
با افزایش سن در مردان، پروستات آنان ممکن است بزرگ شود و میزنای یا خروجی مثانه را مسدود نماید. این امر باعث بروز مشکلات در ادرار نمودن یا رابطه جنسی می گردد. به این وضعیت هیپرپلازی خوش خیم پروستات BPH می گویند.
گرچه این بیماری جز سرطان به حساب نمی آید اما باید عمل جراحی انجام داد. توجه داشته باشید علائم هیپرپلازی خوش خیم پروستات و سایر مشکلات مربوط به پروستات ممکن است شبیه علائم سرطان پروستات باشد.
زندگی مبتلایان به سرطان پروستات و روش درمان
خبر خوب درباره سرطان پروستات این است که این نوع سرطان رشد آهسته ای دارد و ۹ مورد از ۱۰ مورد از این سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده می شود. در کل نرخ بقای نسبی مدت پنج سال در مردان مبتلا به سرطان پروستات که محدود به خود پروستات است ۱۰۰درصد است.
و بسیاری از مردان خیلی بیشتر از پنج سال عمر می کنند.امروزه برای تشخیص و درمان سرطان پروستات چشم انداز بهتری وجود دارد. لازم است مردان در سنین بالای ۴۰ سال چکاپ سالیانه را انجام دهند.
آزمایشات لازم برای تشخیص سرطان پروستات
سرطان پروستات بیماری است که در بافت پروستات شخص، سلول های سرطانی تشکیل می شود. پروستات غده ای در دستگاه تناسلی مردان است و دقیقا در قسمت زیر مثانه (اندامی که ادرار در آن جمع می شود) و در قسمت جلوی مقعد (بخش پایین روده) قرار دارد.
غده پروستات به اندازه یک گردو است و بخشی از میزنای (لوله که ادرار را از مثانه خارج می سازد) را احاطه نموده است. توجه داشته باشید بخشی از اسپرم شامل مایعی است که توسط غده پروستات تولید می گردد. برای تشخیص سرطان پروستات از آزمایش خون استفاده می شود.
آزمایش رکتال دیجیتال DRE (آزمایش از ناحیه مقعد) پزشک خوب انگشت خود را چرب می نماید و وارد مقعد فرد می کند و از طریق دیواره مقعد به بررسی پروستات می پردازد و پروستات را از نظر اینکه دارای توده یا منطقه ای غیر طبیعی هست یا خیر مورد بررسی قرار می دهد.
آزمایش آنتی ژن اختصاصی پروستات PSA است. PSA ماده ای است که توسط پروستات تولید می گردد و در خون فرد مبتلا به سرطان پروستات سطح این ماده بالا می رود. اگر فرد به عفونت یا تورم پروستات یا به BPH (پروستات بزرگ اما غیر سرطانی) مبتلا باشد باز هم سطح PSA در خون او بالا می رود.
سونوگرافی از طریق مقعد برای تشخیص سرطان پروستات
در این روش یک کاوش گر که به اندازه یک انگشت است وارد مقعد فرد می شود و به بررسی پروستات می پردازد. این کاوشگر امواج صدا با فرکانس بالا به اعضای داخلی بدن ارسال می کند تا انعکاس صدا را دریافت نماید. انعکاس صدا شکلی از اعضای داخلی بدن را به تصویر می کشد.
نمونه برداری برای تشخیص سرطان پروستات
شامل برداشتن مقداری از سلول ها یا بافت هاست، سپس پاتولوژیست در زیر میکروسکوپ به بررسی آن می پردازد. پاتولوژیست نمونه بافت را از لحاظ سرطانی بودن مورد بررسی قرار می دهد و نمره Gleason را تعیین می نماید.
نمره Gleason از ۲ تا ۱۰ است و نشان می دهد چقدر احتمال پخش شدن سرطان در بدن وجود دارد. هر چه این نمره کمتر باشد احتمال پخش شدن سرطان پروستات در بدن کمتر است.
نمونه برداری رکتال برای تشخیص سرطان پروستات
شامل برداشتن بافتی از پروستات با فرو نمودن سوزن نازک از مقعد به داخل پروستات است. این روش با استفاده از سونوگرافی انجام می شود. در این صورت پزشک متوجه می شود نمونه ها از کدام قسمت گرفته شده اند. پاتولوژیست نیز بافت را از نظر سرطانی بودن در زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می دهد.
نمونه برداری ترانس پرینال برای تشخیص سرطان پروستات
سوزنی نازک را از پوست بین اسکروتوم و مقعد وارد پروستات می نمایند تا از پروستات نمونه برداری کنند. این روش نیز با سونوگرافی همراه می گردد تا پزشک متوجه شود بافت جدا شده مربوط به کدام قسمت پروستات می باشد. سپس پاتولوژیست سول های نمونه برداری شده را از لحاظ سرطانی بودن مورد بررسی قرار می دهد.
درمان سرطان پروستات
سرطان در چه مرحله ای است (سطح PSA، نمره Gleason ، نمره سرطان، سرطان چه مقدار از پروستات را در بر گرفته است و اینکه آیا سرطان در قسمت های دیگر بدن نیز پخش شده است یا خیر) عوامل زیر در پیش بینی (شانس درمان) موثر هستند.
- مرحله ۱: سرطان کوچک و هنوز در منطقه پروستات است.
- مرحله ۲: سرطان پیشرفته تر شده اما هنوز در ناحیه پروستات قرار دارد.
- مرحله ۳: سرطان به بخش خارج پروستات و وزیکول سمینال گسترش یافته است.
- مرحله ۴: سرطان غدد لنفاوی، اعضای نزدیک آن یا بافت هایی مانند مثانه، روده بزرگ و اندام های دور مانند استخوان ها یا ریه ها را در برگرفته است.
گزینه های درمانی نیز به عوامل زیر بستگی دارند:
- اینکه آیا بیمار دچار بیماری های دیگر نیز می باشد.
- عوارض جانبی قابل پیش بینی
- درمان های قبلی که برای درمان سرطان پروستات از آن بهره گرفته شده است.
- خواسته های بیمار.
انواع روش های درمان سرطان پروستات
در مورد افراد با خطر پایین ابتلا به سرطان، روش مناسب، مراقبت است و انجام بیوپسی، آزمایش PSA و نمره گلیسون . پزشک شما همچنین ممکن است آزمایشات دوره ای را تجویز نماید. بعلاوه در برخی موارد، استفاده از درمان های دیگر که فرد را در معرض ابتلا به مشکلات جنسی یا مشکلات ادراری قرار می دهد لازم نیست.
پرتو درمانی
به عنوان نخستین راه درمانی است. همچنین بعد از عمل سرطان پروستات تابش اشعه انجام می شود که به تسکین استخوان درد ناشی از پخش شدن سرطان نیز یاری می رساند. در روش دیگر که براکی تراپی نام دارد گلوله های کوچک رادیواکتیو به اندازه یک دانه برنج وارد پروستات می شود.
هر دو این روش ها ممکن است عمل نعوذ را متوقف سازد، که البته بعد از اتمام روند درمان این مشکل برطرف خواهد شد. بعلاوه این روش ها دارای عوارضی جانبی مانند خستگی و مشکلات ادراری و اسهال نیز هستند.
جراحی به منظور برداشتن بافت سرطانی
هنگامی که سرطان محدود به پروستات است برای از بین بردن سرطان پروستات را بر می دارند و یا از رادیکال پروستاتکتومی استفاده می کنند. در روش های جدید برش های کوچک استفاده می کنند تا آسیب کمتری به اعصاب مجاور وارد شود.
اگر غدد لنفاوی نیز سرطانی شده باشند استفاده از پروستاتکتومی بهترین گزینه نیست. به هر حال به یاد داشته باشید جراحی ممکن است عمل ادرار یا عملکردهای جنسی را متوقف سازد که با گذشت زمان بهبود می یابد.
هورمون درمانی
هورمون درمانی سرطان را کوچک می نماید یا سرعت آن را کاهش می دهد اما برای از بین بردن سرطان باید این روش را با روش دیگری همراه ساخت. داروها و هورمون هایی استفاده شده جهت این نوع سرطان که تولید تستسترون و سایر هورمون های مردانه را متوقف می سازد به نام آندروژن معروف است.
عوارض جانبی روش هورمون درمانی شامل گرگرفتگی، رشد بافت پستان، افزایش وزن و ناتوانی جنسی در مردان است. ممکن است بعد از درمان سرطان برای افزایش تستوسترون بدن پزشک راهکارهایی نظیر آمپول تستوسترون را پیشنهاد نماید.
شیمی درمانی سلول های سرطانی را از بین می برد.
شیمی درمانی سلول های سرطانی را از بین می برد که سلول های سرطانی خارج از پروستات را نیز در بر می گیرد. این روش در مورد سرطان های پیشرفته و تهاجمی و در مورد سرطان هایی مورد استفاده قرار می گیرد که به درمان با هورمون پاسخ نمی دهند.
این روش درمانی معمولا به صورت وریدی است و به صورت دوره ای ارائه می شود که حدود سه تا شش ماه به طول می انجامد. از آنجایی که شیمی درمانی سایر سلول هایی را که در بدن دارای رشد سریع است از بین می برد، فرد دچار ریزش مو و زخم در ناحیه دهان می گردد. سایر عوارض جانبی آن شامل تهوع، استفراغ و خستگی است.
سرما درمانی
در سرما درمانی سلول های سرطانی داخل پروستات را سرما می دهند تا از بین بروند. این روش زیاد شایع نیست. از آنجایی که سرما دادن به اعصاب آسیب وارد می کند در نتیجه پس از سرما درمانی ۸۰ درصد مردان دچار ناتوانی جنسی می گردند. همچنین در این روش ممکن است فرد در ناحیه مثانه و روده احساس درد و سوزش کند.
مقابله با اختلال عملکرد نعوظ
اختلال نعوظ از عوارض جانبی شایع در درمان سرطان پروستات به حساب می آید. به طور کلی، عملکرد نعوظ در عرض دو سال پس از عمل جراحی بهبود می یابد. این بهبودی در مردان جوان نسبت به مردان بالای ۷۰ سال سریع تر است. فرد همچنین ممکن است از داروهای ED استفاده نماید.
البته پزشک متخصص با سایر درمان ها مانند تزریق درمانی و دستگاه های وکیوم در این زمینه بهیود عملکرد جنسی فرد یاری می رساند.
بهترین گزینه برای جلوگیری از سرطان پروستات
بهترین گزینه برای جلوگیری از سرطان پروستات پیروی از یک رژیم غذایی مناسب است. مواد غذایی زیر برای کسانی که سرطان پروستات را نیز پشت سر گذاشتند، توصیه می شود.
- مصرف روزانه پنج واحد یا بیشتر میوه و سبزیجات
- مصرف غلات سبوس دار به جای آرد سفید یا برنج سفید
- محدود کردن مصرف گوشت با چربی بالا
- محدود کردن یا حذف گوشت فرآوری شده (سوسیس و…)
- مصرف غذاهای حاوی آهن زیاد (اسفناج، آب پرتقال، عدس)
- برای مصرف مکمل ها با پزشک مشورت نمایید.
واکسن سرطان پروستات
این واکسن سرطان پروستات را درمان می کند اما از بروز آن جلوگیری نمی نماید. در این روش سیستم ایمنی بدن تحریک می گردد تا به سلول های سرطان پروستات حمله کند. پس سلول های ایمنی را از خون جدا کرده و برای مبارزه با سرطان آماده می نمایند و دوباره آن ها را وارد خون می کنند.
این روش شامل سه چرخه در یک ماه است. این روش درمورد سرطان های پیشرفته پروستات به کار می رود که به هورمون درمانی پاسخ نمی دهد. عوارض جانبی خفیف آن شامل خستگی، تهوع و تب می باشد.
مکمل ها برای جلوگیری از سرطان پروستات
در مورد مکمل هایی که برای جلوگیری از سرطان پروستات در بازار ارائه شده اند آگاه باشید. برخی مواد گیاهی با سطح PSA تداخل دارد. یک مطالعه ده ساله نشان داد خطر ابتلا به سرطان در مردانی که از مکمل های اسید فولیک استفاده می کردند افزایش می یابد.
مطالعه پنج ساله درباره سلنیوم و ویتامین A نشان داد این مواد خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش نمی دهد. توجه داشته باشید؛ اگر ویتامین یا مکمل مصرف می کنید حتما این موضوع را با پزشک خود در میان گذارید.
سخن پایانی
پزشک باید مرتبا سطح PSA فرد را اندازه گیری کند و بعد از از درمان سرطان پروستات سایر آزمایشات را انجام دهد. اگر سرطان پروستات عود کند یا به سایر بخش های بدن پخش شود درمان اضافی توصیه می گردد. شیوه زندگی فرد نیز در روند درمان بسیار موثر است.
تحقیقات نشان می دهد افرادی که از سرطان پروستات نجات پیدا کرده اند و به طور منظم ورزش کرده اند و از رژیم غذایی سالم و متعادل پیروی نموده اند، خطر مرگ در آنان بشدت کاهش می یابد.
تحریریه پزشک آشنا
