زوج درمانی چیست و چه زمانی باید به زوج درمانگر مراجعه کرد ؟

زوج درمانی چیست و چه زمانی نیاز می باشد تا به زوج درمانگر مراجعه کرد ؟ آیا این روش درمانی قادر است زندگی بهم ریخته و نا به هنجار ما را اصلاح کند؟ آیا افرادی هستند که به صورت واقعی نتیجه قابل قبولی از این روش درمانی گرفته باشند؟ و …. یک رابطه هر چقدر هم که خوب و رمانتیک باشد، قطعاً در بخش هایی از مسیر دچار مشکل می شود. گاهی این مشکل ها کوچک و گذرا و گاهی عمیق و ماندگار هستند. به همین خاطر رسانه اینترنتی پزشک آشنا قصد دارد تا در این مطلب به بررسی روابط بین زوجین بپردازد.

زوج درمانی چیست ؟

با توجه به تغییرات بسیار زیاد دنیای امروز که در اثر مدرنه شدن اتفاق افتاده است، علاوه بر تکنولوژی، دیزاین دکوراسیون ها، ابزارها و وسایل خانه، روش های آموزشی و … روابط نیز دچار تغییرات چشمگیری شده است.

یعنی دیگر زمان پیروی از عادات و رفتار نسل های قبلی گذشته و مسلماً آن رفتارها نمی توانند تضمینی برای ماندگاری روابط مروزی باشند. تا چندی پیش، اغلب مشکل زوجین جوان توسط بزرگ ترهای فامیل به راحتی قابل حل بود.

اما در حال حاضر ممکن است زوجین با مسائل و مشکلاتی روبرو شوند که افراد مسن تر حتی درک درستی هم نسبت به این مسائل ندارند تا قادر به حل آن ها باشند.

با این اوصاف نیاز به استفاده از روش های اصولی تر که آگاهی کافی در مورد مسائل پیچیده عصر حاضر، داشته باشد به شدت احساس می شود. در این راستا پزشکان و روانشناسان از تکنیک های زوج درمانی استفاده کرده و بر مبنای چارچوب این روش سعی در بهبود روابط بین زوجین می کنند.

اصلی ترین هدف زوج درمانی چیست ؟

وقتی صحبت از درمان به میان می آید، همه ما به صورت ناگزیر به اصلاح و سالم سازی می اندیشیم. اما این سالم سازی در رابطه می تواند معانی متفاوتی داشته باشد. همانطور که پزشک ممکن است برای سالم سازی یک فرد مبتلا به دیابت پیشرفته مجبور به قطع عضو در فرد بیمار شود.

در زوج درمانی هم ابتدا روانشناس می کوشد تا تعارضات ایجاد شده بین زوجین را حل کرده و شرایطی را ایجاد کند که طرفین از رابطه خود راضی باشند. اولین هدف از زوج درمانی بهبود رابطه بین زوجین است. این کار با افزایش درک فرد از خود، طرف مقابل و الگوهای مخربی است که منجر به آسیب زدن به رابطه شده، انجام می شود.

پس از بررسی های کامل و آنالیز افراد به تنهایی و رابطه بین این دو، به هر دو فرد آموزش داده می شود که چگونه افکار، احساسات و رفتار خود را تغییر دهند. همچنین در طول زوج درمانی افراد یاد می گیرند که چطور رفتارهای مخرب و ناکارآمد خود را به رفتارهای صحیح و سازنده تغییر داده و باعث تقویت رابطه خود شوند.

گاهی در نتیجه زوج درمانی زوجین به این نتیجه می رسیم که برای حفظ سلامت و آرامش روان لازم است تا از یکدیگر جدا شوند. این به معنای بد بودن یک یا هر دو زوج نخواهد بود. گاهی در روند جریان زوج درمانی روانکاو تشخیص می دهد که دو فرد حاضر از نظر روانی و عاطفی مناسب هم نبوده و ادامه ارتباط می تواند مضر باشد.

آیا زوج درمانی تنها برای همسران استفاده می شود؟

در واقع زوج درمانی قادر است بر روی هر رابطه عاطفی عمیقی تاثیر مثبت بگذارد. به عبارتی اگر دو فرد هم جنس یا غیر هم جنس دارای رابطه عاطفی عمیقی باشند یا زوجین در مرحله نامزدی و یا در شرف ازدواج و یا دو فرد سالخورده و مسن باشند می توانند از مزایای زوج درمانی استفاده کنند.

زیرا تجربه ثابت کرده است که تعارض جزء جدایی ناپذیر هر رابطه است، زوج درمانی تلاش می کند تا از روش های اصولی و درست مشکل جاری را حل کرده و از تشدید شدن مشکلات در آینده پیشگیری کند.

کمک کردن به زوج هایی که چند سال از روابط آنها گذشته، اما در حال حاضر دوره استرس زایی را می گذرانند، می تواند از عمیق شدن مشکل آنها در آینده پیشگیری کند.

چه زمانی باید برای زوج درمانی اقدام کرد؟

با توجه به اطلاعات بدست آمده بسیاری از افراد نمی دانند زوج درمانی چیست و در چه مواردی باید از این روش درمانی استفاده کرد. برخی دیگر از زوجین بر این باورند که هزینه زوج درمانی بالا بوده و تنها در موارد بحرانی و حساس باید برای درمان اقدام کرد.

افرادی هم هستند که معتقدند هیچ مشکل و ایرادی ندارند و تنها شریک عاطفی آنهاست که باید خودش را تغییر دهد. این افراد برای حل مشکلات خود، اغلب از روش های غیر موثر و توصیه های عوامانه استفاده می کنند و یا اینکه بر این باورند که این مشکلات در اثر گذر زمان خودبه خود حل می شوند.

این در حالی است که اگر افراد چه با زوج درمانگری و چه بدون آن نتوانند روش های بالقوه مدیریت رابطه را بیاموزند، روابط آنها هر روز بدتر شده و حتی ممکن است به جدایی برسد. بنابراین توصیه می شود قبل از اینکه اختلاف و مشکلات به حادترین شکل خود برسد به زوج درمانگر مراجعه شود.

زوج درمانگر چگونه به بهبود رابطه کمک می کند؟

در طی روند زوج درمانی، زوجین باید به این درک برسند که نیاز است تا هر دو خود را تغییر داده و به عنوان یک تیم کنار هم باشند. وقتی می گوییم زوج درمانی چیست در واقع منظور ما بهبود رابطه است و لازم است تا هر دو برای این منظور تلاش کنند. بنابراین رسیدن به نگرش ایجاد تغییر در خود مهمترین بخش این درمان است.

برای رسیدن به یک رابطه موفق زوج درمانگر تلاش دارد تا نحوه صحبت کردن و گوش دادن موثر را بیاموزد به طوری که پس از یک مکالمه هر دو نفر احساس رضایت داشته باشند. شناخت عوامل استرس زا و مواردی که باعث ایجاد گاردهای دفاعی می شود از دیگر موضوعات مورد بحث در این درمان است.

علاوه بر این لازم است زوجین در مورد اینکه مشکلات کودکی چگونه بر روی روابط عاطفی تاثیر می گذارد هم اطلاعاتی کسب کنند. زوج درمانگر کمک می کند تا هر دو زوج باورهای ذهنی محدود کننده را شناخته و باورهای جدید را جایگزین آن نمایند.

انواع روش های زوج درمانی چیست ؟

زوج درمانی هم مانند دیگر روش های رواشناختی و روان درمانی شاخه ها و روش های مختلفی دارد که روانشناس با توجه به نوع مشکل زوجین و همچین مدت زمانی که از شروع این مشکل می گذرد، روش مناسب را انتخاب می کند. به طور کلی تکنیک های زوج درمانی را می توان به چند دسته تقسیم کرد که عبارتند از:

زوج درمانی شناخت رفتاری (CBT): در این روش درمانگر بر روی تغییر رفتار تنها یکی از زوجین تمرکز دارد. در این درمان سعی می شود تا درک متقابل و توانایی همدردی در اعضا افزایش پیدا کند. این روش در سه مرحله: ارزیابی، بازخورد و درمان انجام می شود.

زوج درمانی ساختاری: چنانچه دلیل مشکلات و ناسازگاری های زوجین به دلیل عدم انطباق با تغییرات زندگی ایجاد شده باشد، زوج درمانگر سعی می کند از روش ساختاری زوج درمانی استفاده کند. در این روش رفتارهای مناسب جایگزین رفتارهای نامناسب می گردد.

اگر کسی بپرسد که رایج ترین شیوه زوج درمانی چیست در جواب به او خواهیم گفت، تکنیک گاتمن رایج ترین شیوه استفاده از زوج درمانی است که در آن سعی می شود تا درک ارتباط و صمیمیت بین زوجین بیشتر شود. تمرکز اصلی در این تکنیک افزایش احترام زوجین نسبت به یکدیگر، افزایش درک و پرکردن خلاهای موجود در رابطه است.

هزینه زوج درمانی چقدر است ؟

متاسفانه با وجود اینکه برخی از افراد هم به طور کامل می دانند زوج درمانی چیست و چقدر می تواند در بهبود روابط آنها موثر باشد، اما مراجعه به مرکز مشاوره و استفاده از این خدمات را به تعویق انداخته و زمانی برای آن اقدام می کنند که رابطه تا حد زیادی تخریب شده و پیوند عاطفی بین آنها دچار آسیب جدی شده است.

یکی از مهمترین دلایل به تعویق انداختن این موضوع، تصور افراد برای بالا بودن هزینه زوج درمانی است. گزارشات حاکی از آن است که به طور متوسط زوجین پس از ۶ سال بحث و درگیری به زوج درمانگر مراجعه می کنند.

البته باید در نظر داشته باشید که هر چقدر رابطه عاطفی دچار تخریب بیشتری شده باشد، به همان نسبت هم زمان بیشتری برای درمان نیاز است، در نتیجه هزینه مشاور زوج درمانی افزایش پیدا می کند.

به صورت کلی می توان گفت که هزینه زوج درمانی بیشتر به تعداد جلسات مورد نیاز برای حل مسائل ایجاد شده، نوع مشکل بین زوجین، میزان تلاش هر دو زوج برای درمان، تجربه و تخصص درمانگر بستگی دارد. البته به یاد داشته باشید هزینه زوج درمانگر هزینه ای است که شما برای سلامت روان و روابط خود می پردازید.

مراقبت های لازم پس از زوج درمانی چیست ؟

حال که متوجه شدید زوج درمانی چیست بهتر است در مورد مراقبت های پس از درمان صحبت کنیم. جلسات زوج درمانی بسته به مشکل و مقاومت افراد برای ایجاد تغییرات فردی از چند جلسه تا چند ماه متغییر است.

زمانی که زوجین مهارت های کافی و لازم را آموزش دیده و به طور کامل یاد گرفتند و همچنین درک درستی از مشکل خود پیدا کردند، می توانند سطح مطلوبی از رفتار و عملکرد خود را در رابطه مشاهده کنند.

در این میان آگاهی از نشانه های رفتارهای مخرب و آسیب زا و همین طور پیشگیری از عود مجدد اینگونه رفتارها ( رفتارهایی که زوجین در حال تلاش برای تغییر و از بین بردن آنها هستند) بسیار مهم است.

این نشانه ها در جلسات انتهایی زوج درمانی برای هر کدام از زوجین به صورت کامل و شفاف عنوان می شود و پیشنهاد می شود تا در صورت مشاهده این علائم جلسه درمانی دیگری را تنظیم شود.

سخن پایانی

در این مطلب سعی کردیم به طور کامل توضیح دهیم که زوج درمانی چیست و در چه مواقعی باید از آن استفاده شود. همانطور که گفته شد هیچ رابطه ای نمی تواند تا انتها بدون اختلاف پیش برود. اما با استفاده از تکنیک های زوج درمانی می توان این مشکلات را به فرصت هایی برای درک بیشتر و بهتر شدن روابط تبدیل کرد.

تحریریه پزشک آشنا