بهترین روانشناس کودک چه خصوصیاتی دارد؟
روانشناس کودک
اگر برای شما هم این سوال پیش آمده که روانشناس کودک چه کاری انجام می دهد، یا در چه مواردی می تواند به ما کمک کند، و یا اینکه به دنبال بهترین روانشناس و مشاور کودک هستید تا نگرانی هایتان را با او مطرح کرده و چالش های ایجاد شده در زندگی خود و کودکتان را از بین ببرید، تا انتهای این مطلب فوق العاده همراه ما باشید. زیرا رسانه اینترنتی پزشک آشنا می خواهد تا در این مطلب به طور کامل و جامع در مورد روانشناس کودک و نوجوان صحبت کرده و مواردی که لازم است هر والد مسئولیت پذیر بداند را عنوان کند.
روانشناس کودک کیست؟
همانطور که کودک دلبندتان روزها و سال های ابتدایی زندگی خود را یکی یکی پشت سر گذاشته و بزرگ می شود، عوامل محیطی، شرایط خانه و خانواده، ژنتیک، فرهنگ مکانی که در آنجا ساکن هستید و … بر روی پیشرفت و برداشت های ذهنی او تاثیر گذاشته و گام به گام زندگی آینده و ضمیر ناخوداگاه او را چینش می کند.
برای کودکان بسیار سخت است که بتوانند همه آنچه که در ذهن خود دارند را بیان کرده یا احساسات خود را تجزیه و تحلیل کنند. متاسفانه گاهی برخی از اتفاقات موجب می شود تا ذهن کودک پر از آشفتگی و نگرانی شده و رفتارهای غیر طبیعی از خود بروز دهد، بدون آنکه بتواند تعریف درستی در مورد آنها داشته باشد.
اینجاست که روانشناس کودک وارد عمل شده و قادر است تا اطلاعات بسیار مهم و ارزشمندی در مورد ذهن کودک در اختیارتان بگذارد. زیرا که مشاوران کودک قادرند تا با روش های خاص و با توجه به میزان رشد کودک از قبل از زایمان تا سنین نوجوانی، میزان رشد عاطفی، ذهنی و اجتماعی کودک را مورد مطالعه و ارزیابی قرار دهند.
اهمیت روانشناس کودک
رشد روانی و ذهنی کودک به اندازه و حتی کمی بیشتر از رشد فیزیکی او اهمیت دارد. بنابراین والدین علاوه بر رشد فیزیکی کودک باید رشد روانی او را هم مورد بررسی قرار دهند. در واقع در سنین کودکی مراحل مختلفی از رشد عاطفی و ذهنی اتفاق افتاده و کودک باید آنها را پشت سر بگذارد.
به این دلیل بسیاری از روانشناسان معتقدند که دوران کودکی یکی از مهمترین دوران زندگی هر فرد به شمار می رود. با توجه به تحقیقاتی که انجام شده، رویدادها، اتفاق ها و فشارهای دوران کودکی تاثیر مستقیم و مهمی بر زندگی افراد در بزرگسالی دارند. با این اوصاف لازم است تا نسبت به این دوره آگاهانه تر رفتار کنیم.
روانشناسی کودک از این جهت اهمیت زیادی دارد که به والدین کمک می کند تا درک بهتر و بازتری از نحوه ادراک فرزندشان در مورد مسائل مختلف داشته و بدین طریق بتوانند در مراحل رشد کودک کنار او بوده و حمایتش کنند. اگر چنین اصولی به درستی انجام شود، کودک در سنین بزرگسالی با چالش های بسیار کمی روبرو خواهد شد.
اصلی ترین وظیفه روانشناس کودک
علم روانشناسی کودک علاوه بر دنبال کردن فرایند رشد فیزیکی کودکان، به دنبال درک بهتر در زمینه رشد ذهنی، عاطفی و اجتماعی آنها نیز می باشد. از نظر روانشناسان کودک، دوران کودکی نقش بسیار مهمی در ادامه زندگی هر فرد ایفا می کند. به همین خاطر است که درمانگران کودک نقش بسیار مهم و حیاتی در قبال بچه ها دارند.
بهترین روانشناس کودک و نوجوان فردی است که تمامی عوامل مختلفی که بر رشد طبیعی کودک موثر هستند را در نظر گرفته و بر مهارت های عزت نفس، اعتماد به نفس، فرزند پروری، مسائل مدرسه و … کودک نیز تمرکز می کند. همچنین او بررسی می کند که ویژگی های ژنتیکی و تجربه های کودک چه تاثیری بر روند رشد او دارند.
تفاوت روانشناس کودک با سایر روانشناسان
روانشناس کودک یکی از شاخه های روانشناسی است که با طیف وسیعی از مشتریان من جمله نوزادان، کودکان نوپا، نو نهالان، کودکان و نوجوانان سرو کار دارد. البته گاهی ممکن است روانشناسی به طور تخصصی فقط با یک گروه سنی پیش برود. اما صرف نظر از گروه سنی تمرکز درمانگر کودک بر روی تشخیص و درمان مسائل رشدی است.
اغلب ویژگی های تخصصی درمانگر کودک مشابه سایر روانشناسان است، با این تفاوت که رواشناسی کودکان نیاز به تمرکز و دقت بیشتری دارد. تحقیقات گسترده و مداوم در مورد رفتار کودک و همچنین مشاوره با والدین در مورد رفتارها و شرایط رشد کودک، شناسایی و رسیدگی به مسائل ارتباطی و … از وظایف این روانشناس است.
چه زمانی باید به روانشناس کودک مراجعه کرد؟
یکی از مهمترین چالش هایی که معمولاً والدین مسئولیت پذیر با آن روبرو هستند، این است که چه زمانی موضوع حاد بوده و لازم است تا پای یک درمانگر کودک به میان بیاید. اولین نکته این است که تمامی کودکان مجاز هستند که گاهی اوقات شیطنت هایی داشته باشند. همین طور درگیری بین والدین و فرزندان اجتناب ناپذیر است.
زیرا کودک تا سنین نوجوانی برای بروز حس استقلال و هویت یابی خود تلاش می کند. بنابراین این رفتارها کاملاً طبیعی هستند. اما گاهی برخی از کودکان رفتارهای متفاوت و چالش برانگیزی دارند که خارج از روند طبیعی رشد آنها است. این رفتارها می تواند موقتی بوده و با شرایط ناگهانی و استرس زا به وجود آمده باشند.
به عنوان مثال تولد خواهر یا برادر جدید، فوت یکی از اعضای خانواده، طلاق پدر و مادر و … می تواند عاملی برای چنین رفتارهایی باشد. اما زمانی که پس از گذشت یک مدت نسبتاً طولانی مثل دو یا سه ماه رفتار کودک نه تنها بهتر نشده بلکه به شدت آن افزوده شده باشد، باید والدین از یک روانشناس کودک مشورت بگیرند.
بهترین روانشناس کودک چه کسی است؟
اساسی ترین ویژگی که یک روانشناس کودک را از سایر همکارانش برجسته می کند، اشتیاق واقعی او برای مراقبت از نیازهای واقعی کودک است. کودکان با درمانگرانی که شخصیتی مهربان، شاد و سرزنده دارند و از هر فرصتی برای بازی با آنها استفاده می کنند، راحت تر می توانند ارتباط برقرار کرده و به او اعتماد کنند.
تنها یک بزرگسال دلسوز و مشتاق است که می تواند خود را در دل کودک جا کرده و روند درمان را برای او لذت بخش نماید. به جرات می توان گفت که این اصلی ترین کلید برای موفقیت در دوره های درمانی کودکان و نوجوانان است. این فرد باید آنقدر انعطاف پذیر باشد که بتواند خود را با رفتارهای ضد و نقیص کودک وفق دهد.
زیرا برخی از کودکان تمایلی برای شرکت در جلسات درمانی نداشته و هیچ رفتار چالشی از خود بروز نمی دهند. علاوه بر این برای اغلب کودکان برقراری ارتباط غیر کلامی به مراتب آسانتر و مهمتر از ارتباطات کلامی است. زمانی که یک درمانگر هوشمندانه حس بازی را در کودک زنده می کند، جریان آغاز شده و عواطف فعال می شوند.
روانشناس کودک حرفه ای از چه تکنیک هایی استفاده می کند؟
تکنیک روان درمان پویشی: با توجه به این تکنیک، رفتارهای یک کودک یا حتی یک فرد بالغ ریشه در ناخودآگاه او دارد و درمانگر باید ارتباط بین ناخودآگاه و رفتار کودک را بررسی نماید. در این تکنیک مشاور با ایجاد الگوهای فکری و رفتاری مکرر کمک می کند تا کودک بتواند با موقعیت های ناراحت کننده مقابله نماید.
تکنیک رفتار درمانی: بر اساس این تکنیک تمامی رفتارها آموختنی و قابل تغییر هستند. بر طبق این دیدگاه این چنین برداشت می شود که اگر فکر یا رفتار نامطلوبی پاداش بگیرد، آن رفتار یا فکر در ذهن کودک تقویت می گردد. بنابراین درمانگر به صورت هوشمندانه رفتارهای خوب کودک را تشویق کرده و به آنها پاداش می دهد.
تکنیک درمان انسان گرایانه: در این روش درمانی که به انسان گر یا انسان محور هم شهرت دارد، درمانگر کودک، نقش حمایتی دارد. به این صورت که روانشناس یک محیط ایمن از لحاظ عاطفی و روحی فراهم کرده و به کودک کمک می کند تا با پردازش تجربیاتش ببینید که هر کدام از آن ها چه تاثیری بر روی ارزشمندی او گذاشته است.
تکنیک درمان شناختی: و در تکنیک درمان شناختی مبنا بر این است که رویدادها و موقعیت های مختلف موجب تحریف افکار می شوند. در نتیجه احساسات منفی ایجاد شده و احتمال بروز رفتارهای ناهنجار افزایش می یابد. هدف از این روش درمانی این است که کودک افکارها و رفتارهای ناهنجار خود را شناخته و آنها را رفع کند.
موضوعات مهم در روانشناسی کودک
روانشناسی کودکان حوزه بسیار وسیعی دارد که تمام ابعاد ذهنی، روحی و فیزیکی کودک را در بر می گیرد. یک کودک سالم باید بتواند که به خوبی رشد کرده، مهارت های گوناگون را یاد بگیرد، به مرور با چالش های مختلف روبرو شده و مهارت های حل مسئله را بیاموزد. اما در این میان ممکن است با اختلالاتی هم روبرو شود.
اختلال بیش فعالی: بیش فعالی یا نقص توجه یکی از شایعترین مشکلاتی است که والدین برای رفع آن به روانشناسان کودک مراجعه می کنند. کودک مبتلا به این اختلال بی قرار بوده، دقت پایین و فعالیت جسمی بالایی داشته و رفتارهای تکانه ای از خود بروز می دهد. رفتار درمانی و در صورت نیاز دارو برای این کودکان لازم است.
اوتیسم: اوتیسم طیف بسیار وسیعی دارد، به همین خاطر کودکان مبتلا به این اختلال علائم مختلفی را از خود بروز می دهند. این کودکان در برقراری ارتباط با دیگران دچار مشکل هستند و به روتین ها، بازی ها و کارهای خاص علاقه داشته و دوست ندارند تا کسی حواس آن ها را پرت کرده یا نظم زندگی شان را بهم بریزد.
کودکان پرخاشگر: پرخاشگری در کودکان می تواند با رفتارهایی همچون فریاد کشیدن، لگد زدن، پرت کردن اشیا، حمله های کلامی و قلدری کردن نشان داده شود. مهمترین قدم برای درمان این اختلال شناخت ریشه های پرخاشگری و از بین بردن آنها در گذر زمان است. رفتارهای درست و اصولی خانواده در این مسیر تاثیر بسیاری دارد.
سخن پایانی
همان طور که متوجه شدید روانشناس کودک وظایف بسیار زیادی دارد و باید یک دوره تخصصی را ویژه را گذرانده باشد تا بتواند با کمترین ارتباط کلامی چالش های یک کودک را درک کرده و به خوبی آنها را درمان نماید. بسیاری از روانشناسان معتقدند که درمانگر کودک مهمترین نقش را در زندگی هر فرد بزگسال ایفا می کند.
تحریریه پزشک آشنا
