زخم واژن: علائم، تشخیص، درمان، پیشگیری
زخم واژن یکی از مشکلات رایجی است که اغلب زنان را به خود درگیر کرده و مشکلاتی را برای آنها فراهم می کند. زنان برای رهایی از این زخم راه های زیادی را امتحان می کنند، اما متاسفانه برخی از این درمان ها باعث بدتر شدن شرایط می شود. از این رو رسانه اینترنتی پزشک آشنا تصمیم گرفت تا در این مطلب به سوزش و زخم واژن پرداخته و بهترین و کاربردی ترین روش های پیشگیری و درمان را عنوان کند.
زخم واژن
واژن بخش بیرونی اندام تناسلی زنانه است که گاهاً در اثر ابتلا به عفونت های مختلف دچار زخم یا سوزش های شدید می شود. این زخم ها اغلب بسیار دردناک هستند، اما در بعضی از موارد هم ممکن است اصلاً درد نداشته باشند.
به هر نوع زخم بازی که بر روی واژن ایجاد شود، زخم واژن اطلاق می شود. این زخم ها می توانند به شکل جوش ها یا برجستگی هایی که سر باز می کنند و یا به شکل شکاف هایی پخش شده روی پوست، ظاهر شوند.
در هر صورت زخم های ایجاد شده روی واژن به این خاطر که لایه های عمیق تر را در معرض هوا قرار می دهند، آزار دهنده هستند. علاوه بر این آنها می توانند منجر به اسکار، تغییر رنگ و حتی کاهش خاصیت ارتجاعی پوست شوند.
زخم واژن دقیقاً در کجا ایجاد می شود؟
برای درک بهتر زخم واژن یا زخم دهانه رحم بهتر است ابتدا بدانید رحم کجا قرار گرفته و دهانه آن به چه شکلی است. رحم بخش داخلی دستگاه تناسلی زنانه است که در بین تخمدان های چپ و راست قرار گرفته است.
دهانه رحم یک مجرای باریک است که واژن و رحم را به هم متصل می کند. در واقع این بخش پایین ترین نقطه انتهایی رحم است. خون قاعدگی شما هر ماه از طریق این مجرا از رحم خارج و به واژن می رسد. زمانی که شما باردار هستید، دهانه رحم باز شده و نوزاد از آن خارج می گردد.
چه کسانی به زخم و سوزش واژن مبتلا می شوند؟
در واقع زخم دهانه رحم یک بیماری بسیار شایع در زنان است. طبق آمار بدست آمده بیش از نیمی از بانوان در مقطعی از زندگی خود زخم دهانه رحم را تجربه می کنند. البته خانم هایی که دارای روابط جنسی پر خطر هستند و چندین شریک جنسی دارند، بیشتر در معرض خطر هستند.
خانم هایی که به بیماری های مقاربتی مبتلا شده اند، یا شریک جنسی آنها مبتلا به بیماری مقاربتی است هم بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به زخم دهانه رحم هستند. اما لازم به ذکر است که رفتارهای جنسی تنها عامل ابتلا به این بیماری نیستند. مواردی از قبیل تغییرات هورمونی، مبتلا بودن به سرطان، عفونت های مختلف، واکنش های آلرژیک و … هم می تواند دلیلی برای این مشکل باشند.
راه های ابتلا به زخم یا التهاب واژن
عفونت ها اصلی ترین علت ابتلا به التهاب یا زخم های واژنی است. این دسته از عفونت ها در اثر ورود باکتری یا ویروس ها به داخل واژن اتفاق می افتد. متاسفانه اگر عفونت ها به موقع درمان نشوند به زخم واژن منتهی می گردند.
بدتر از همه اینکه این بیماری مسری است و به راحتی می تواند از یک شریک جنسی به شریک جنسی بعدی انتقال پیدا کند. بنابراین اگر متوجه این موضوع شدید لازم است که حداقل تا هفت روز بعد از تشخیص و درمان از برقراری رابطه جنسی خودداری کنید.
البته با توجه به اینکه در برخی از مواقع خانم ها هیچگونه علامت خاصی را تجربه نمی کنند، بنابراین برای تشخیص وجود هر گونه ناهنجاری لازم است تا به صورت دوره ای به پزشک زنان و زایمان مراجعه کنید.
علائم و نشانه های زخم واژن
مطمئن ترین راه اطلاع از ابتلا به زخم دهانه رحم، این است که علائم خود را با پزشک در میان بگذارید. این نشانه های می تواند:
- احساس درد یا فشار در ناحیه شکم یا لگن
- احساس درد حین نزدیکی
- احساس درد حین انجام معاینات دهانه رحمی
- تب که البته به ندرت اتفاق می افتد
- دفع ادرار با درد و سوزش
- خونریزی های خفیف غیرمنتظره
- ترشحات غیر طبیعی واژن به شکل زرد، خاکستری و یا سفید همراه با بوی بد، باشند.
رابطه بین ویروس ها و زخم های واژن
همانطور که گفتیم عفونت های حاصل از رابطه جنسی اصلی ترین علل ابتلا به سوزش و زخم واژن هستند. ویروس هرپس سیمپلکس و پس از آسیفلیس از شایع ترین علل ایجاد این عارضه می باشند. سایر بیماری های مقاربتی که می توانند علت ابتلا به زخم و سوزش واژن باشند، عبارتند از:
• شانکروئید
• دونووانوزیس
• کلامیدیا
علاوه بر این افراد مبتلا به ویروس HIV هم ممکن است زخم واژن را تجربه کنند.
بیماری های التهابی که می توانند به زخم و سوزش واژن منتهی شوند
انواع گوناگونی از بیماری های خودایمنی و التهابی هستند که می توانند منجر به ایجاد ضایعات در اطراف واژن شوند. بسته به اینکه این بیماری ها چقدر شدید باشند، ممکن است به زخم واژن نیز منتهی شوند. مهمترین این بیماری ها عبارتند از:
• سندروم استیونز جانسون
• لیکن پلان تحلیل برنده
• پیودرما گانگرنوزوم
• هیدرآدنیت چرکی
• بیماری داریر
• بیماری بهجت
رابطه بین عفونت و سوزش و زخم واژن
عفونت های باکتریایی واژن یا BV از شایع ترین شکل های عفونت هستند که معمولاً بین سنین ۱۵ تا ۴۵ سالگی ایجاد می گردند. این مشکل در اثر رشد بیش از حد نوع خاصی از عفونت ها در واژن به وجود می آیند. در صورت ابتلا به این بیماری ممکن است علاوه بر سوزش واژن موارد دیگری از قبیل:
• ترشحات خاکستری یا سفید
• خارش در ناحیه خارجی واژن
• احساس بویی شبیه بوی ماهی خصوصاً بعد از رابطه جنسی را مشاهده کنید.
پیشگیری از ابتلا به سوزش و زخم واژن
ساه ترین و آسان ترین راه برای پیشگیری از ابتلا به زخم های واژن رعایت بهداشت جنسی می باشد. با توجه به اینکه بیشتر زخم های واژنی از طریق بیماری های مقاربتی ایجاد می شوند. بنابراین پرهیز از روابط جنسی پرخطر، پرهیز از عفونت ها و یا درمان زود هنگام آنها، می تواند در پیشگیری کامل این دسته از ضایعات بسیار کمک کننده باشد. کاربردی ترین این روش ها عبارتند از:
- استفاده از وسایل محافظت جنسی در طول رابطه مانند دنتال دم ها یا کاندوم
- تزریق واکسن HPV
- پرسیدن از پارنتر جنسی در مورد وضعیت DTB
- رعایت بهداشت عمومی و تمیز نگهداشتن مداوم واژن
- اجتناب از استفاده مداوم محصولات خشن و عطری در نواحی اطراف واژن
- پرهیز از پوشیدن لباس های چسب و تنگ
- ادرار کردن بعد از ابطه جنسی
عوارض درمان نشدن سوزش و زخم واژن
دهانه رحم مانند مانعی در برابر ورود باکتری ها و ویروس ها به درون رحم و تخمدان ها و … عمل می کند. زمانی که این ناحیه دچار عفونت یا زخم می شود، احتمال اینکه عفونت به درون رحم سرایت کند بسیار بالا است.
زخم دهانه رحم که در اثر عفونت، کلامیدیا و یا سوزاک ایجاد شده باشد، می تواند به راحتی در لوله ها و پوشش داخلی رحم پخش شده و به بیماری التهابی لگن منتهی شود. در صورت عدم درمان این بیماری می تواند شرایط مناسبی را برای ناباروری نیز ایجاد کند. بنابراین عوارض زخم واژن در صورت درمان نشدن به شکل های زیر دسته بندی می شود:
• ناباروی
• بیماری التهابی لگن
• درد مزمن لگن
• حاملگی خارج از رحم
درمان زخم واژن بعد از نزدیکی
اگر پزشک بعد از معاینه و آزمایشات مربوطه تشخیص دهد که شما به زخم دهانه رحم مبتلا هستید، معمولاً برای رفع هرگونه عفونت باکتریایی که باعث ایجاد این بیماری شده است، برایتان آنتی بیوتیک تجویز می کند.
خانم هایی که دارای رفتارهای جنسی پر خطر هستند، اگر در آزمایشات آنها وجود باکتری هم تشخیص داده نشود، باز هم ممکن است پزشک برای درمان زخم واژن بعد از نزدیکی آنتی بیوتیک را تجویز نماید. اما اگر رابطه پر خطر نداشته و عفونت دلیل ابتلای شما به این بیماری نباشد، احتمال دارد داروی خاصی برای درمان تجویز نشود.
ولی چنانچه پزشک تشخیص دهد که رحم مشکوک به عفونت است، برای درمان و جلوگیری از انتشار آن به دیگر بخش های دستگاه تناسلی یا انتقال آن به جنین در صورت بارداری، از آنتی بیوتیک های مختلف استفاده می کند.
بنابراین بسته به عامل ایجاد کننده زخم پزشک ممکن است یکی از داروهای، آنتی بیوتیک، داروهای ضد قارچ و داروهای ضد ویروسی را تجویز کند. در اغلب موارد این داروها با موفقیت این بیماری را درمان می کنند. اما اگر این درمان کافی نباشد، احتمال دارد لیزر درمانی یا جراحی تجویز شود.
درمان خانگی زخم دهانه رحم
برای درمان زخم دهانه رحم در حالت شدید و حاد لازم است به پزشک مراجعه کرده و از دارو استفاده کنید. اما در زخم های ملایم می توانید از روش های خانگی برای درمان این بیماری کمک بگیرید. روش های خانگی که می تواند برای درمان خانگی زخم دهانه رحم مورد استفاده قرار بگیرند، عبارتند از:
خوردن ماست یا مکمل های پروبیوتیک: ماست دارای باکتری های مفیدی است که می تواند در سلامت بدن و رفع زخم دهانه رحم موثر باشد. علاوه بر این ماست دارای پروبیوتیک است و این ماده می تواند در درمان خانگی زخم دهانه رحم موثر باشد. البته پروبیوتیک به صورت مکمل هم به فروش می رسد.
خوردن سیر: سیر دارای خواص آنتی بیوتیکی بسیار قوی است. بنابراین شما می توانید به کمک این ماده به درمان زخم واژینالی خود کمک کنید.
استفاده از کاندوم حین آمیزش: کاندوم ها احتمال ابتلا به بیماری های مقاربتی که یکی از عوامل ایجاد زخم دهانه رحم هستند را کاهش می دهند.
اجتناب از مصرف مواد حساسیت زا: پرهیز از صابون ها، لوسیون ها، روان کننده ها و …. معطر و خشن که باعث ایجاد حساسیت در این ناحیه می شوند نیز می تواند خطر ابتلا به زخم دهانه حم را کاهش دهد.
سخن پایانی:
در انتهای این مطلب باید عنوان کنیم که اگر زخم واژن تشخیص داده نشده و درمان نشود، ممکن است تمامی رحم، لوله های رحمی و تخمدان ها را درگیر کرده و منجر به بیماری های التهاب لگنی شود. همچنین با توجه به اینکه این بیماری در برخی از زنان بدون علامت بروز می کند، بنابراین بسیار لازم است تا معاینات دوره ای خود را جدی بگیرید.
