دندان درد شدید شما را هم بی طاقت کرده است؟!

دندان درد شدید

دندان درد شدید یکی از بدترین دردهای دنیا است! دندان درد اغلب از داخل دندان یا لثه های اطراف آن و یا از استخوان ناشی می گردد. که ممکن است دائم یا متناوب باشد و خود به خود یا در اثر قرارگیری در معرض محرک رخ دهد. در این مطلب رسانه اینترنتی پزشک آشنا تصمیم دارد ضمن بررسی علل دندان درد شدید به معرفی راهکارهایی برای درمان دندان درد در خانه بپردازد.

انواع دندان درد

دندان درد از آن دسته دردهای مزمن است که خواب و خوراک را از افراد می گیرد اما از قرص دندان درد تا رسیدن به مطب دندانپزشک می توان استفاده کرد. همه می دانیم که نمی توان هنگام صرف غذا یا انجام فعالیت های روزانه درد آزاردهنده دندان را تحمل نمود.

توجه داشته باشید هر چند دندان درد، آزار دهنده است اما دندان درد شدید شیوه ای است که از طریق آن فرد آگاهی می یابد که دندان یا منطقه دردناک نیازمند توجه و مراقبت است. دندان درد معمولا درد اندک تا شدید است که عصب را تحت تاثیر قرار می دهد.

دندان درد شامل گونه های مختلفی است از جمله درد اندک در مقابل درد شدید، درد خود به خود، درد در اثر محرک، درد دائم در مقابل درد گاه گاه و درد در مدت کم در مقابل درد طولانی مدت. سایر علائم دندان درد شامل سردرد، گوش درد، تب، طعم بد و بوی بد در دهان، و یا تورم در نزدیکی دندان است.

چگونگی تشخیص دندان درد شدید

دندانپزشک اغلب جهت تشخیص دندان درد شدید از معاینات تشخیصی و از اشعه ایکس استفاده می کند. این معاینات علل بروز درد در دندان را مورد آزمایش قرار می دهد مانند سرما، جویدن یا گاز گرفتن و فشار بر روی لثه.

گاهی دندان درد از جایی دیگر نشات می گیرد نه از مکانی که حس می گردد. به این امر «درد ارجاعی» می گویند. تحت این شرایط استفاده از معاینات تشخیصی دندان جهت تشخیص ریشه مشکل از اهمیت خاصی برخوردار است.

بررسی دندان درد شدید

دندان درد شدید یا درد دندان عقل معمولا در اثر آسیب های بافتی یا صدمات وارد شده رخ می دهد. بعلاوه وارد آمدن ضربه به دندان ممکن است باعث حساس شدن دندان شود. این صدمه ممکن است به شکل پوسیدگی دندان (حفره) ظاهر شود و هنگامی که این حفره در داخل دندان بزرگتر و عمیق تر می شود بیشتر حس می گردد.

حال به ساختار دندان می رسیم در این باره باید گفت بخش خارجی دندان به نام مینا و لایه نرم زیر مینا به نام عاج خوانده می شود.عاج دندان حساس بوده و دارای لوله های میکروسکوپی است که از مرکز دندان نشات می گیرد. مرکز دندان دربردارنده حفره ای است که حفره پالپ نامیده می شود و پالپ را در بر می گیرد.

پالپ نیز به نوبه خود حاوی رگ های خونی و اعصاب است. اگر پوسیدگی دندان از لایه مینا عبور کند و عاج را نیز درگیر نماید حفره ایجاد شده در دندان باعث ناراحتی می گردد.

هنگامی که حفره عمیق تر می گردد و به مرکز دندان نزدیک می شود، دندان درد شدید آغاز می گردد زیرا به دندان آسیب زیادی وارد شده است و ساختار دندانی وجود ندارد که عایق شده باشد و از آسیب به پالپ جلوگیری نماید.

علل دندان درد شدید کدامند؟

آبسه عفونتی است که از دندان ناشی می گردد و تا ریشه دندان و استخوان های اطراف آن گسترش می یابد. شکستگی در دندان باعث بیرون آمدن عاج حساس یا حتی پالپ دندان می گردد. گاهی شکستگی دندان قابل مشاهده نیست با وجودی که در بخش های عمیق دندان نفوذ کرده باشد.

و این امر باعث بروز درد در هنگام گاز زدن و جویدن می شود که به «سندرم دندان ترک خورده» معروف است. پس از پرکردگی های عمیق و بزرگ، دندان حساس تر از قبل می گردد. درست کردن دندان هر چند لازم است اما گاهی باعث تحریک عصب می گردد. البته اگر دندان سالم باشد در طول زمان این حساسیت از بین می رود.

دندان قروچه یا سایش دندان اغلب به صورت ناخودآگاه فرد آن را انجام می دهد. متاسفانه دندان قروچه باعث آسیب به دندان شده و گاهی باعث تحریک اعصاب می گردد تا جایی که دندان ها حساس می شود.

لثه، رباط لثه و استخوان اطراف آن و لنگر دندان ها به نام «پریودنشیوم» معروف است. در مراحل آخر بیماری های لثه (یا پریودنتیت) درد حس می گردد در این حالت استخوان به صورت فزاینده ای تحلیل می رود. به دلیل تحلیل استخوان ها آبسه لثه (عفونت) قادر است در فضای ایجاد شده بین دندان و لثه ایجاد گردد.

بیرون آمدن سطوح ریشه دندان و بروز دندان درد شدید

هنگامی که ریشه دندان تحت محافظت استخوان و لثه قرار نگیرد سطوح ریشه دندان نسبت به محرک هایی نظیر مسواک زدن یا تغییرات مربوط به دما حساس می گردد. ریشه دندان های بالا خیلی به حفره سینوس فک بالا نزدیک هستند.

بروز التهاب ناشی از حفره های سینوسی باعث حساسیت این دندان ها و حسی شبیه دندان درد در فرد می شود. سومین مولار جز آخرین دندان هاست که در دهان در می آید. بیشتر اوقات برای این دندان فضای کافی وجود ندارد. به همین دلیل دندان عقل به صورت کامل یا جزئی در داخل استخوان فک یا زیر لثه پنهان می شود.

دسترسی به این دندان عقل بسیار مشکل است بنابراین نمی توان به سادگی دندان عقل که جزئی از آن گیر کرده است مسواک زد. بنابراین آن منطقه در معرض بروز بیماری هاست. بعلاوه مشکلات مربوط به دندان عقل باعث بروز درد شدید یا اندک شده که به دلیل فشار، عفونت یا پوسیدگی رخ می دهد.

معرفی مسکن قوی برای دندان درد

اگر علت دندان درد شما پوسیدگی دندان و مشکلات مربوط به دندان باشد، باید راهی برای ساکت کردن این درد تا مراجعه به دندانپزشک بیابید. استامینوفن برای دندان درد و پس از کشیدن دندان و به ویژه دندان های عقل که در فک پائین قرار دارند. بهترین داروی دندان درد برای کنترل درد است.

با توجه به این که استامینوفن در بین داروهای ضد درد مختلف عوارض نسبتاً کمتری دارند بهتر است از این دارو در کنترل درد بیماران استفاده شود، در غیر این صورت بیمار ممکن است ناخواسته متحمل عوارض زیادی شود.

آیا ایبوپروفن قوی ترین مسکن دندان درد است؟

ایبوپروفن یک مسکن قوی برای دندان درد است که با دو دوز ۲۰۰ و ۴۰۰ میلی گرم در داروخانه ها پیدا می شود. اگر منع مصرفی برای این دارو نداشته باشید (مثلا خونریزی گوارشی، مشکلات قلبی) می توانید آن را برای دندان درد خود استفاده کنید.

شکل ژلاتینی کپسولی این دارو (با نام ژلوفن در ایران شناخته شده) جذب گوارشی راحت تری نسبت به قرص آن دارد. مسکن درد دندان ژلوفن (Gelofen) از مسکن های غیرکورتونی و از خانواده ایبوپروفن می باشد.

این تسکین دهنده موارد کاربرد بسیاری دارد. دندان درد معمولا با مصرف این دارو رفع می شود. این دارو معمولا به صورت کپسول یا قرص ژلوفن ۴۰۰ یا ۲۰۰ گرمی در داروخانه ها موجود است.

نوافن و سایر داروهای ترکیبی برای دندان درد

نوافن قوی ترین مسکن دندان درد است. و ترکیبی از سه داروی ایبوپروفن، استامینوفن و کافئین می باشد. هر چند داروهای ترکیبی در تسکین دندان درد بسیار موثر هستند، ولی در استفاده از آن ها باید احتیاط بیشتری نمود. به خاطر این که احتمال آلرژی یا عوارض ناخواسته به دلیل ترکیبی بودن آن ها وجود دارد.

سایر داروهای ترکیبی برای دندان درد اغلب به شکل کپسول و با نام های تجاری مانند نوافن، آسیفن، مگافن و… عرضه می شوند ولی اغلب ترکیبات یکسانی دارند. ترکیب استامینوفن و کدئین هم در بازار ایران وجود دارد که بدون نسخه در حال حاضر از داروخانه ها قابل تهیه است.

مفنامیک اسید و آنتی بیوتیک‌ برای درد دندان

مفنامیک اسید در گروه داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی قرار می گیرد. این دارو برای دردهایی مانند دندان درد، دردهای عضلانی، دردهای ناشی از قاعدگی، سردرد و… استفاده می شود و البته تنها درد و التهاب را کاهش می دهد و تاثیری در درمان بیماری ندارد.

آنتی بیوتیک‌ ها به طور مستقیم اثری بر روی دندان‌ درد ندارند. بعضی از کسانی که به دندان‌ درد مبتلا هستند به خیال این که عفونت دندان وجود دارد و عامل درد است سرخود آنتی بیوتیک مصرف می‌ کنند.

در حالی که مصرف آنتی‌ بیوتیک به تنهایی کمکی به فروکش درد نمی‌ کند. در مواقع تورم و تب، آنتی‌ بیوتیک‌ ها ممکن است در کنترل علائم با کاهش فشار بافتی کمک کننده باشند، ولی آنتی‌بیوتیک‌ هایی مانند آموکسی‌ سیلین اثر ضد دردی ندارند.

سخن پایانی

دندان درد شدید یکی از بدترین و طاقت فرساترین دردها می باشد. داروهای مسکن معرفی شده فقط برای تسکین موقت دندان درد می باشند و در اولین فرصت باید به دندانپزشک خود مراجعه نمایید تا بصورت اساسی وضعیت دندان هایتان بررسی شود.

تحریریه پزشک آشنا