فرمول محاسبه bmi بصورت آنلاین برای زنان و مردان غیر ورزشکار

تفسیر اعداد به دست آمده در محاسبه bmi بزرگسالان

برای اغلب بزرگسالان BMI ایده آل عددی بین ۱۸.۵ تا ۲۴.۵ تعریف می شود اما به طور کلی اگر در اندازه گیری bmiعدد بدست آمده:

• زیر ۱۸.۵ باشد شخص دچار کاهش وزن است.
• بین ۱۸.۵ و ۲۴.۹ شخص نسبت به قد خود وزن مناسبی دارد و در بازه وزن سالم به سر می برد.
• بین ۲۵ و ۲۹.۹ شخص دارای اضافه وزن است.
• بین ۳۰ و ۳۹.۹ یعنی شخص از چاقی مفرط رنج می برد.

آزمون های پزشکی لازم برای تشخیص میزان چاقی فرد

البته برای اینکه بتوان مشخص کرد که فردی که بر اساس محاسبه bmi اضافه یا کمبود وزن دارد، دچار اختلال در سلامتی شده و سلامتش به خطر افتاده است یا خیر، باید آزمون های پزشکی دیگری هم در کلینیک تغذیه خوب انجام شود. این آزمون ها عبارتند از:

• بررسی رژیم غذایی فرد
• بررسی سابقه خانوادگی
• بررسی میزان فعالیت های فیزیکی روزانه فرد
• اندازه گیری توده چربی به روش کولیکس
• انجام سایر روش های غربالگردی برای بررسی میزان چربی بدن.

محاسبه bmi در کوکان و نوجوانان

به طور کلی محاسبه BMI به جنسیت و سن مرتبط نیست. اما این موضوع در مورد کودکان و نوجوانان کمی متفاوت است، چرا که دختران و پسران با سرعتی متفاوت رشد کرده و میزان چربی بدنشان در سنین مختلف متفاوت است.

به همین خاطر است که در محاسبه bmi برای کودکان و نوجوانان سن و جنسیت لحاظ می شود. برای اندازه گیری bmi کودکان و نوجوانان کافیست ابتدا از فرمول bmi بزرگسالان استفاده کرده و سپس bmi بدست آمده را به همراه سن شخص روی جدول bmi جنسیت خاص قرار دهید.

از این طریق عدد BMI کودکان و نوجوانان بین ۲ تا ۱۹ سال به صدک تبدیل شود و نتیجه این کار بازگوی این مطلب است که وزن کودک و نوجوان شما مناسب است یا خیر.

تفسیر اعداد بدست آمده در محاسبه bmi برای کودکان

همانطور که عنوان شد برای تعیین دقیق BMI کودکان باید بعد از بدست آوردن عدد BMI از طریق وزن و قد آن را از طریق قرار دادن در نمودار طراحی شده بین المللی برای جنسیت و سنین مختلف به صدک تبدیل و سپس عدد بدست آمده را تفسیر کرد. به طور کلی تفسیر صدک های بدست آمده در تست BMI عبارتند از:

• صدک کمتر از ۵ درصد یعنی کودک دچار کمبود وزن است.
• صدک بین ۵ تا ۸۵ درصد یعنی کودک دارای وزن نرمال است.
• صدک بین ۸۵ تا ۹۵ یعنی کودک در معرض خطر ابتلا به چاقی قرار دارد.
• صدک بالای ۹۵ درصد یعنی کودک دچار اضافه وزن است.

برای درک بهتر مفهوم صدک بهتر است به مثال زیر توجه کنید!

فرض کنید محاسبه BMI یک پسر ۱۰ ساله برابر با عدد ۲۱ به دست آید. حال باید این عدد را در نمودار مخصوص پسران در سن ۱۰ سال جای داد. با توجه به نمودار صدک به دست آمده برای این کودک، بین ۸۵ تا ۹۵ درصد قرار دارد.

این عدد نشانگر این است که این کودک در معرض خطر ابتلا به چاقی قرار دارد. بنابراین با وجود اینکه عدد ۲۱ در اندازه گیری BMI بزرگسالان نشانگر وزن مطلوب است، اما برای کودکان این طور نیست.

عوارض BMI بالا در کودکان

اضافه وزن بالا و یا ابتلا به چاقی در دوران کودکی می تواند اثرات زیان باری بر زندگی و بدن فرد در دوران بزرگسالی داشته باشد. بر اساس تحقیقات انجام شده در این زمینه ۷۰ درصد از کودکان مبتلا به چاقی دچار کلسترول و فشار خون بالا نیز هستند.

ابتلا به دیابت نوع ۲ و ایجاد مقاومت به انسولین، مشکلات تنفسی از قبیل آسم، بیماری های کبد، سنگ صفرا و رفلاکس، مشکلات فیزیولوژیکی مانند مشکلات رفتاری و یا افسردگی، مشکلات مفاصل و اختلال در ماهیچه های اسکلتی و … از دیگر مشکلاتی است که احتمال ابتلا به آن ها در بزرگسالی برای کودکان چاق بیشتر است.

بررسی عدد BMI بر اساس جنسیت و نژاد

ارتباط مستقیمی بین توده چربی بدن با عدد BMI وجود دارد، اما وقتی دو فرد BMI یکسانی داشته باشند، ممکن است میزان توده شاخص چربی بدنی آن ها با هم تفاوت باشد. به طور کلی در مورد میزان چربی بدن و عدد BMI موارد زیر صادق است.

در حالت کلی چنانچه مقدار BMI محاسبه شده در افراد بالا باشد، یعنی فرد توده چربی زیادی در بدن دارد. اما در برخی از مواقع شاخص توده بدنی بالا ممکن است در نتیجه وجود مقدار زیاد چربی در بدن نباشد.

زیرا در برخی از افراد مانند ورزشکاران این عدد به علت میزان استخوان، عضله و ماهیچه افزایش پیدا می کند. به همین علت یک متخصص در کلینیک تغذیه برای بدست آوردن میزان سلامت فرد از طریق تست bmi آنلاین نیاز به استفاده از روش های دیگری هم دارد.

• با BMI یکسان، توده چربی زنان بیشتر از مردان است.
• با BMI یکسان، سیاه پوستان توده چربی کمتری نسبت به سفید پوستان دارند، همچنین افراد با نژاد آسیایی توده چربی بیشتری نسبت به سایر سفید پوستان در دنیا دارند.
• با BMI یکسان، افراد مسن توده چربی بیشتری نسبت به فراد جوان تر دارند.
• با BMI یکسان، افراد ورزشکار توده چربی کمتری نسبت به افراد عادی دارند.

بررسی وضعیت BMI زنان در ایران

به طور میانگین در دنیا چاقی در بین مردان شایع تر از زنان است. هر چند در برخی از کشورها مانند ژاپن، فرانسه، کره، لهستان، ایتالیا و هلند این روند برعکس بوده و میزان چاقی در زنان بیشتر از مردان است.

بر اساس آخرین تحقیقاتی که در زمینه تست BMI در جمعیت ایران انجام شده است، حدود ۲۳ درصد از مردم ایران دچار اضافه وزن بوده و یا به چاقی مفرط مبتلا هستند. در این میان زنان دو برابر مردان اضافه وزن دارند.

به طوری که در محاسبه bmi زنان ایرانی شاخص توده بدنی بیش از ۳۰ درصد محاسبه شده است. بر اساس این تحقیقات، در ایران با شیوع چاقی بیشتر در زنان مواجه هستیم.

مشکلات مرتبط با BMI بالا و پایین

همانطور که متوجه شدید BMI یک روش ساده و بسیار کاربردی برای سنجش میزان توده چربی بدنی است. زیرا بعد از اندازه گیری BMI فرد به راحتی می تواند متوجه وضعیت سلامت خود شده و برای تثبیت یا بهبود این وضعیت اقدامات لازم را انجام دهد.

در واقع زمانی که BMI بدن پایین تر از حد نرمال باشد، یعنی فرد وزن بسیار پایینی داشته و در معرض خطراتی از قبیل کم خونی، سوء تغذیه، ریزش مو شدید، پوکی استخوان، رنگ پریدگی و بی حالی و … قرار دارد.

و اما زمانی که bmi شخص بالاتر از حد نرمال باشد، یعنی فرد در معرض ابتلا به بیماری هایی از قبیل فشار خون بالا، دیابت نوع ۲، بسته شدن عروق کرونر قلب، سکته مغزی، مشکلات کیسه صفرا، بد خوابی، مشکلات تنفسی، درد مفاصل، برخی از سرطان ها مانند سرطان سینه و سرطان روده بزرگ و … قرار دارد.

نحوه کاهش bmi بدن

با توجه به این که در محاسبه bmi بزرگسالان تنها از دو شاخص وزن و قد استفاده می شود، بنابراین افراد بزرگسال برای کاهش BMI تنها باید وزن خود را کاهش دهند. چرا که قد انسان بعد از عبور از سن رشد ثابت می ماند.

اما برای کاهش BMI در کودکان و نوجوانان و یا به طور کلی افرادی که در حال رشد هستند می توان از دو قانون کاش وزن و یا افزایش قد استفاده کرد.

اقدامات لازم برای کاهش BMI در بزرگسالان

انتخاب هوشمندانه غذاها یکی از موثرترین روش ها برای کاهش میزان توده چربی در بدن است. برای این منظور بهتر است از غذاهای کم کالری و پر فیبر مانند انواع میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و … استفاده شود.

البته برای برخورداری از سلامت کامل بهتر است اضافه کردن نمک، شکر و چربی های ناسالم را در غذاهای خود کاهش دهید. برای این کار باید مصرف نمک را به ۲۳ گرم و شکر و چربی های ناسالم را به ۱۰ درصد از کل کالری دریافتی خود محدود کنید.

معمولاً افراد بزرگسال به صورت روزانه به ۷ تا ۹ ساعت خواب کافی نیاز دارند. کمبود مزمن خواب و یا خواب با کیفیت پایین در اغلب موارد احتمال ابتلا به بیماری هایی مانند فشار خون، دیابت، بیماری های قلبی عروقی، افسردگی و چاقی مفرط را افزایش می دهد.

میزان تاثیر ورزش هوازی در نتیجه محاسبه bmi

بدین ترتیب به راحتی می توان نتیجه گرفت که بین کم خوابی و چاقی مفرط رابطه مستقیمی وجود دارد. برای کاهش BMI بدن می توانید از ورزش کردن استفاده کنید. ورزش های هوازی با شدت متوسط، انواع ورزش های ترکیبی با شدت بالا و یا ورزش های قدرتی همگی برای افزایش سطح سلامت و کاهش BMI بدن مفید هستند.

در واقع ورزش های هوازی می توانند مقدار زیادی از کالری های انباشته شده در بدن را بسوزانند و این در حالی است که در پی انجام ورزش های ترکیبی با شدت بالا میزان سوخت و ساز بدن تا چند ساعت بعد از اتمام ورزش هم بالا می ماند.

تمامی افرادی که در محاسبه bmi با اعدادی بیش از ۳۰ روبرو می شوند، جزء کسانی هستند که از چاقی مفرط رنج می برند. اغلب این افراد در طول زندگی خود بارها و بارها از روش های لاغری طبیعی مانند رژیم های لاغری سریع، ورزش و … برای رسیدن به وزن ایده آل خود استفاده کرده اند.

اما در اکثر مواقع یا نتیجه نگرفته اند و یا این که نتیجه کوتاه مدت بوده است. در این گونه موارد فرد باید از روش های لاغری غیر طبیعی مانند جراحی بای پس معده، جراحی اسلیو معده و … استفاده کند.

خطای اندازه گیری در محاسبه bmi بدن

پیشتر اشاره کردیم که اندازه گیری توده چربی بدنی از طریق BMI دارای کاستی هایی هم هست. به عنوان مثال شاخص BMI در افراد قد بلند، آن ها را به میزان ده درصد چاق تر از واقعیت نشان می دهد. همین طور در افراد کوتاه قد این شاخص ممکن است آنها را به میزان ۱۰ درصد لاغرتر از آن چیزی که هستند نشان دهد.

به عبارتی دیگر با شاخص BMI ممکن است فردی قد کوتاه با وجود چربی اضافی، شاخص نرمالی پیدا کرده و یا فردی بلند قد با وجود این که وزن نرمالی دارد، در این شاخص چاق به نظر برسد. این مشکل برای دو فرد با قد و وزن مساوی اما اندام ریز و درشت هم وجود دارد.

به عنوان مثال ممکن است دو مرد با وزن ۷۰ کیلوگرم و قد ۱.۸ متر الزاماً دارای یک شرایط بدنی مساوی نبوده و یکی از آن ها اندام درشت تر و دیگری اندام ریزتری داشته باشد.

سخن پایانی

همانطور که متوجه شدید محاسبه bmi یک ابزار مناسب برای سنجش میزان سلامت است، اما زمانی می توان بهترین استفاده را از این فرمول نمود که با چندین آزمایش و یا اندازه گیری دیگر همراه شود.

در مورد کاهش و افزایش عدد BMI بدن هم متخصصان تغذیه توصیه می کنند بهتر است فرد عادات خود را به مرور تغییر داده تا این عادات در طول زمان تبدیل به تعهدات طولانی مدت شوند. زیرا یک تغییر شدید و ناگهانی تنها برای مدت کوتاهی می تواند فرد را متعهد نگه دارد.

تحریریه پزشک آشنا